New Zeland

၁၈၁။ နယူးဇီလန္
(New Zeland)

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

ေအးဒီ ၈၀၀ ခန္႔တြင္ ပိုလီေနရွင္း မာအိုရီတို႔ နယူးဇီလန္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၄၀ တြင္ ၄င္းတို႔၏ ဦးေဆာင္မႈကို ျဗိတိသွ်တို႔ လႊမ္းမိုးခဲ့ျပီး ေ၀တန္ဂ်ီစာခ်ဳပ္ (Treaty of Waitangi) ျဖင့္ ဗစ္တိုးရီးယား ဘုရင္မထံသို႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ အပ္ႏွင္းခဲ့သည္။

ထိုႏွစ္ထဲမွာပင္ ျဗိတိသွ်တို႔ ပထမဦးစြာ ကိုလိုနီျပဳ အေျခခ်ခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၄၃ ႏွင့္ ၁၈၇၂ တြင္ ကုန္းတြင္းတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ေဒသခံတို႔ ေအာင္ပြဲခံခဲ့သည္။ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ျဗိတိသွ်ထံမွ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့သည္။ နယူးဇီလန္က ကမာၻစစ္ၾကီးႏွစ္္ခုစလံုးတြင္ အဂၤလန္ဘက္မွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ မဟာမိတ္တုိ႔ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးကိစၥရပ္မ်ား အျပည့္အ၀ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အစိုးရအေနႏွင့္ မာအိုရီတို႔၏ ကာလရွည္ ထိခိုက္နာက်င္ခဲ့ရမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းရွာေဖြလ်က္ ရွိ၏။

ပထ၀ီအေနအထား
တည္ေနရာ
အိုရွင္းနီးယား၊ ေတာင္ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာအတြင္းရွိ ကြ်န္းမ်ား ၾသစေၾတးလ်၏ အေရွ ႔ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
အိုရွင္းနီးယား။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ=၂၆၇,၇၁၀ sqkm
ေရ= မရွိ
စုစုေပါင္း=၂၆၇,၇၁၀sqkm

ဧရိယာက်ယ္ျပန္႔မႈကမာၻ႔အဆင့္=၈၂

ထိစပ္နယ္ေျမ=မရွိ
ကမ္းရိုးတန္း=၁၅၁,၃၄km

ရာသီဥတု
အပူအေအးမွ်တ။
ေဒသအလိုက္ အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲမႈရွိ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေတာင္ထူထပ္။
ကမ္းရိုးတမ္း ေျမျပန္႔မ်ားရိွ။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္။
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း=ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ=၀m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း=အာ(၀)ရာကီ-ေမာက္ကြတ္=၃,၇၅၄m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ သံရိုင္း၊ သဲ၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ သစ္၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္၊ ေရႊ၊ ထံုးေက်ာက္။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ=၄၂၁၃၄၁၈(၂၀၀၉)
လူဦးေရၾကီးမားမႈကမာၻ႔အဆင့္=၁၂၅
လူဦးေရတိုးႏႈန္း=၀.၉၃၅%(၂၀၀၉)
ေမြးဖြားႏႈန္း=၁၃.၉၄/၁၀၀၀ (၂၀၀၉)
ေသဆံုးႏႈန္း=၇.၀၅/၁၀၀၀(၂၀၀၉)

ပွ်မ္းမွ်အသက္
က်ား=၇၈.၄၃ႏွစ္
မ=၈၂.၃၉ႏွစ္
စုစုေပါင္း=၈၀.၃၆ႏွစ္

လူမ်ိဳး
နယူးဇီလန္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဥေရာပါ=၆၉.၈%
မာအိုရီ=၇.၉%
အာရွ=၅.၇%
ပစိဖိတ္ကြ်န္းသား=၄.၄%
အျခား=၀.၅%
ေသြးေႏွာ=၇.၈%
အမည္မသိ=၃.၈%

ကိုးကြယ္မႈ
အင္ဂလီကန္=၁၄.၉%
ရိုမန္ကက္သလစ္=၁၂.၄%
ပရက္စဘိုက္ရီးယန္း=၁၀.၉%
မက္သဒစ္=၂.၉%
ပင္တယ္ကိုစတယ္=၁.၇%
ဘက္ပတစ္=၁.၃%
အျခားခရစ္ယာန္=၉.၄%
အျခား=၃.၃%
အမည္မသိ=၁၇.၂%
ဘာသာမဲ့=၂၆%

ဘာသာစကား
အဂၤလိပ္(ရံုးသံုး)၊ မာအုိရီ (ရံုးသံုး) ဆိုင္းဘာသာစကား (ရံုးသံုး)။

ျမိဳ ႔ေတာ္
၀ယ္လင္တန္(Wellington)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား