Political Science Part (38)

သမၼတအာဏာကိုကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား

ကမာၻေပၚတြင္ရွိေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔၏ အာဏာမ်ားထဲတြင္ အေမရိကန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမွ အေမရိကန္ သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနမွ အေမရိကန္သမၼတ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာသည္ တန္ခိုးပါ၀ါအၾကီးဆံုးျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အေမရိကန္ သမၼတအာဏာမွာလည္း အကန္႔အသတ္မရွိေသာ အာဏာမဟုတ္ေခ်။ သမၼတအာဏာကို ကန္႔သတ္ထားၾက၏ ယင္းသို႔ ကန္႔သတ္မထားလွ်င္ သမၼတလည္း အာဏာရွင္ျဖစ္လာေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း အေမရိကန္ သမၼတ၏ အာဏာမ်ားကို ကန္႔သတ္ထားေပသည္။

၁) ဒုတိယဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္အရ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မွ် အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ႏွစ္ၾကိမ္ထက္ပို၍ ျဖစ္ႏိုင္ခြင့္မရွိေပ။

သို႔ရာတြင္ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးရရွိေသာ ၁၇၈၃ မွ စ၍ ယေန႔သမၼတ ဂြ်န္ဆင္လက္ထက္အထိ အေမရိကန္ သမၼတေပါင္း ၃၆ ေယာက္ရွိသည့္အနက္ "၃၁" ၾကိမ္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ သမၼရူးစဘဲတ္ (Roosevelt) သည္ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွစ၍ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္အထိ သမၼတျဖစ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ႏွစ္ၾကိမ္ထက္ပို၍ သမၼတျဖစ္ခဲ့ရသည္ကို ေတြ႔ရွိရသည္။ ယင္းသို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္ထက္ အၾကိမ္ပို၍ သမၼျဖစ္ရျခင္းမွာ ၄င္းသမၼတႏွစ္ၾကိမ္သက္တမ္းအတြင္း ဒုတိယကမာၻစစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။

၂) သမၼတသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ အာဏာပိုင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ခြင့္မရွိေပ။ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔အေနျဖင့္လ္း သမၼတကို ျဖဳတ္မခ်ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနႏွင့္ ဥပေဒျပဳဌာနတို႔သည္ အၾကမ္းအားျဖင့္ တန္ခိုးအာဏာတူမွ်သည္။ သို႔ရာတြင္ သမၼတ၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္မ်ားည္ စီးနိတ္လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူမွသာလွ်င္ အတည္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္သမၼတသည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ၄င္း၏သေဘာအတိုင္း ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခြင့္ မရွိေပ။

၃) သမၼတသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥမွန္သမွ် တာ၀န္ယူ၍ ေဆာင္ရြက္ရေသာ္လည္း ၄င္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေငြသံုးစြဲခြင့္ကိုမူ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔က ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွသာလွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံကန္းစသည္တို႔အတြက္ ေငြေၾကးသံုးစြဲရေပသည္။

အေမရိကန္သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

၁) ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ မေတြ႔ရွိႏိုင္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနသည္ ဥပေဒျပဳဌာနႏွင့္ လံုး၀ကင္းလႊတ္ေနျခင္းသည္ သမၼအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၏ လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔သည္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ႏွင့္ ကင္းလႊတ္ေနေသာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ၾကံမႈမ်ားျဖစ္ႏုိင္သည္။

၃) ဥပေဒကို အေျခအေနႏွင့္ လိုက္ေလ်ာကိုက္ညီေအာင္ ျပဳစုျပဌာန္းရန္ အလြန္အေရးၾကီးသည္။ ယင္းသို႔အေျခအေနႏွင့္ လိုက္ေလ်ာကိုက္ညီေအာင္ ျပဳစုျပဌာန္းခြင့္ ရွိမွသာလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ေပမည္။ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမွ ကက္ဘိနက္အဖြဲ႔၀င္ ၀န္ၾကီးအားလံုးတို႔သည္ ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာ့္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔တြင္ လမ္းညႊန္ေကာ္မတီသဖြယ္ ျဖစ္ေန၏။ ထုိေၾကာင့္ တိက်ျပတ္သားေသာ ဥပေဒမ်ား၊ အေျခအေနႏွင့္ ဟပ္မိေသာဥပေဒမ်ား၊ တကယ္တမ္းလိုအပ္သည့္ လံုး၀င္းလြတ္ေနၾကသည့္အေလ်ာက္ အေျခအေနႏွင့္ ဟပ္မိေသာ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပဳစုႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထုိေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစက္ယႏၱယားတြင္ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္။

၄) သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အသံုးျပဳေသာ ႏိုင္ငံအစစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားတို႔ႏွင့္ ရုပ္ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားတို႔ (National And Real Executive) မွာ ကြဲျပားျခားနားမႈ မရွိေခ်။ သမၼတသည္ အာာပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမား ျဖစ္သကဲ့သို႔ ရုပ္ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားလည္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတသည္ အာဏာပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမား တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စက္ယႏၱရားကို ေမာင္ႏွင္ေနရျပီး၊ တစ္ဘက္တြင္လည္း အာဏာမပိုင္ေသာ ရုပ္ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမား တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ အေရးမၾကီးေသာ အခမ္းအနား ပြဲလမ္းသဘင္ ကပြဲ၊ ျပပြဲမ်ား ဖြင္ေပးျခင္း အေဆာက္အဦးအုပ္ျမစ္ခ်ျခင္း စေသာအလုပ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ရေပသည္။ ယင္းသို႔ ရုပ္ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမား ျပဳလုပ္ရမည့္ ကစၥအ၀၀ကို ေဆာင္ရြက္ေနရျခင္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လစ္ဟင္းေစႏိုင္သည္။

Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ