Republic of Kazakhstan

၁၁၄။ခါဇက္စတန္(Kazakhstan)
Republic of Kazakhstan

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

လွည့္လည္က်က္စားေသာလူမ်ိဳးစုမ်ားျဖစ္သည့္ တာကစ္ႏွင့္မြန္ဂိုလူမ်ိဳးမ်ား (၁၃) ရာစုတြင္ ကာဇက္စတန္ ေဒသတြင္း ၀င္ေရာက္လာျပီး ေဒသခံခါဇက္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ စုစည္းေရာက္ရွိျခင္းမရွိခဲ့ေပ။ (၁၈) ရာစုတြင္ ရုရွသိမ္းပိုက္ခဲ့ျပီး ၁၉၃၆ ခုႏွစ္မ်ားႏွင့္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ား ဗါဂ်င္းလန္ (Virgin Lands) ေခၚ စိုက္ပ်ိဳးေရး စီမံကိန္းအရ ခါဇက္စတန္ေျမာက္ပိုင္း စားက်က္ေျမမ်ားတြင္ ဆိုဗီယက္လူမ်ိဳးမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးလုပ္ေစသည္။ ေဒသတြင္အမ်ားအားျဖင့္ ရုရွမ်ားေျပာင္ေရြ႕၀င္ေရာက္လာျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာသြားျပီး ကာဇက္မဟုတ္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားအေရအတြက္ ပိုမိုၾကီးထြားလာခဲ့သည္။ ၁၉၉၁ တြင္ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ အဆိုပါေျပာင္းေရႊ႕ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားကို ျပန္လည္ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။ ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ အျခားေသာအာရွ အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးေပါင္းပမာဏထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ႏိုင္ငံအတြင္း သဘာ၀သံယံဇာတ ေပါၾကြယ္၀မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မႈတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္၏ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ တိုးတက္ေရး၊ ႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္မ်ား တိုးျမွင့္ထုတ္လုပ္၍ ကမၻာ့ေစ်းကြက္သို႔ ျဖန္႔ခ်ီႏိုင္ေရး၊ ခိုင္မာေတာင့္တင္းေသာ စီးပြားေရးတည္ေဆာက္ေရး၊ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ႏွင့္ တြင္းထြက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရးမ်ားအျပင္ အျခားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ခ်ဲ႕ထြင္လုပ္ကိုင္ေရး၊ ကမၻာ့အလယ္ယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ေရး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၊ အျခား ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ပါ ဆက္ဆံေရး ခုိင္မာေကာင္းမြန္ေရး စသည္တို႔ကို အေလးေပး ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိ၏။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အာရွအလယ္ပိုင္း။ တရုတ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ဘက္။ ဥေရာပအေရွ႕ဖ်ားအူရယ္ျမစ္၏ အေနာက္ဘက္ အပိုင္းငယ္။

ေျမပံုအညႊန္း
အာရွ

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 2,669,800 sq km
ေရ - 47,500 sq km
စုစုေပါင္း - 2,717,300 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
တရုတ္ - 1,533 km
ကာဂ်စ္စတန္ - 1,224 km
ရုရွ - 6,846 km
တာ့စ္မန္နစၥတန္ - 379 km
ဥဇဘက္ကစၥတန္ - 2,203 km

ကမ္းရိုးတန္း
မရွိ (ကုန္းတြင္းပိတ္)

ရာသီီီီီဥတု
ဥေရာပကုန္းမရာသီဥတု ။ ေအးေသာေဆာင္းရာသီႏွင့္ ပူေသာေႏြရာသီ။မိုးအေတာ္အတန္ေခါင္။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေဗၚလဂါေဒသမွ အယ္လတိုင္းေတာင္မ်ားထိ ျပန္႔ျပဴး ၊ အေနာက္ဆားဘီးယားတြင္ေျမျပန္႔မ်ားႏွင့္ အာရွ အလယ္ပိုင္းတြင္ အိုေအစစ္ မ်ားႏွင့္သဲကႏၱရမ်ားရွိသည္။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ဗာဒီနာစန္းဒီ - ( - 132 m)
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ခန္းတန္ဂီရီရွင္ဂ်ီ - 6,995 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
အလြန္ၾကီးမားေသာ ေရနံ ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ဆိုက္မ်ား ၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊သံရိုင္း ၊ မန္ဂနိ ၊ စရုမ္း အရိုင္း ၊ နီကယ္ ၊ ကိုေဘာ့သတၱဳ ၊ ေၾကးနီ၊မိုလစ္ဘဒီနမ္ ၊ ခဲ ၊ သြပ္ ၊ ေဘာက္ဇိုက္သတၱဳ ၊ ေရႊ ၊ ယူေရနီယံ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 15,399,437 (2009)
လူဦးေရတုိးႏႈန္း 0.392 % (2009)
ေမြးဖြားႏႈန္း 16.44 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 9.39 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 62.58 ႏွစ္
မ - 73.47 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 67.87 ႏွစ္ (2009)

လူမ်ိဳး
ခါဇက္စတန္နီ

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ခါဇက္ - 53.4 %
ရုရွ - 30 %
ယူကရိန္း - 3.7 %
ဥဇဘက္ - 2.5 %
ဂ်ာမန္ - 2.4 %
တာတာ - 1.7 %
အူရဂါ - 1.4 %
အျခား - 4.9 %

ကိုးကြယ္မႈ
မြတ္စလင္ - 47 %
ရုရွေအာ္သိုေဒါ့ - 44 %
ပရိုတက္စတင့္ - 2 %
အျခား - 7 %

ဘာသာစကား
ခါဇက္ - 64.4 %
ရုရွ (ရံုးသံုး) 95 %

ျမိဳ႕ေတာ္
အက္စတာနာ (Astana)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား