Gabonese Republic

၇၉။ဂါဘြန္(Gabon)
Gabonese Republic

ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း

၁၉၆၀ တြင္ ျပင္သစ္ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရျပီးကတည္းက အာဏာရွင္သမၼတႏွစ္ဦးသာ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ သည္။ လက္ရွိသမၼတ အယ္ဟာ့ဂ်္အိုမာဘြန္ဂိုအြန္ဒင္ဘာ (El Hadi Omsr Bongo Ondimba) သည္ ကမၻာ ေပၚတြင္ သက္တမ္းအရွည္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္၏။ တိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ႏွစ္ ေပါင္း ေလးဆယ္ခန္႔လႊမ္းမိုးထားခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းကသမၼတ ဘြန္ဂိုသည္ အမည္ခံပါတီစံုေရြး ေကာက္ပြဲႏွွင့္ အေျခခံဥပေဒတစ္ခုျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၀၂ -၀၃ ေဒသတြင္းေရြးေကာက္ပဲြမ်ားႏွင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြမ်ားအတြင္း မသမာသူမ်ားရွိေၾကာင္း စြပ္စြဲမႈမ်ားက ဂါဘြန္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးအားနည္း ခ်က္မ်ားကို မီးေမာင္ထိုးျပခဲ့သည္။ ဂါဘြန္ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားတြင္လည္း အားနည္းခ်က္မ်ား ၊ မညီညႊတ္ မႈမ်ား ရွိ၍ လက္ရွိအစိုးရေပၚတြင္ ဘ႑ာေရးအရ မွီခိုေနရသည္။ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနတိုးတက္ေကာင္း မြန္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း လူဦးေရနည္းပါးျခင္း သဘာ၀အရင္းအျမစ္ ေပါၾကြယ္၀ျခင္း ႏိုင္ငံျခားအကူအညီမ်ား ရွိေနျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဂါဘြန္သည္ အာဖရိက ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေတာ္အတန္ စီးပြားေရးေကာင္းမြန္၍ တည္ျငိမ္ေသာႏိုင္ငံတစ္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အေနာက္အာဖရိက ။ အီေကြတာေဒသတြင္ အတၱလႏိၱတ္သမုဒၵရာႏွင့္ ထိစပ္။
ကြန္ဂို သမၼတ ႏိုင္ငံႏွင့္ အီေကြကိုရီယယ္ ဂူနီးယား ႏိုင္ငံတို႔ၾကား။

ေျမပံုအညႊန္း
အာဖရိက

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 257,667 sq km
ေရ - 10,000 sq km
စုစုေပါင္း - 267,667 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ကင္မရြန္း - 298 km
ကြန္ဂိုသမၼတႏိုင္ငံ - 1,903 km
အီေကြတိုရီယယ္ဂူနီးယား - 350 km

ကမ္းရိုးတန္း
885 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းေဒသရာသီဥတု ၊ အျမဲတမ္းပူျပင္းစိုထိုင္း။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
က်ဥ္းေသာကမ္းရိုးတန္းေျမျပန္႔။ အတြင္းပိုင္းေတာင္ကုန္းထူထပ္။ အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္တြင္ ဆဗားနားျမက္ခင္းလြင္ျပင္။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း အစ္ေဘာင္ဂ်ီေတာင္ - 1,575 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေရနံ ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ ၊ စိန္ ၊ နီယိုဘီယမ္ ၊ သတၱဳ ၊ မန္ဂနိ၊ ယူေရနီယံ ၊ေရႊ ၊ သစ္ ၊ သံရိုင္း ၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 1,485,832 (2008)
လူဦးေရတိုးနႈန္း 1.945 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 35.75 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 12.59 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 52.5 ႏွစ္
မ - 54.57 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 53.52 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ိဳး
ဂါဘြန္နိ

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဖန္း ၊ ဘာေပါင္နူး ၊ဇီဘီ ႏွင့္ အိုဘန္ဘား လူမိ္်ဳးစု တို႔ပါ၀င္ေသာ ဘန္တ ူလူမိ်ဳး။
အျခားအာဖရိကန္မ်ား ဥေရာပသားမ်ား - 154,000 ဦးေရ

ကိုးကြယ္မႈ
ခရစ္ယာန္ - 55 % - 75 %
သဘာ၀တရားကိုးကြယ္မႈ ၊ မြတ္စလင္ - 1 % ေအာက္

ဘာသာစကား
ျပင္သစ္ (ရံုးသံုး) ၊ဖန္ ၊ မိုင္ယင္း ၊ဇီဘီ ၊ဘာေပါင္နူ ၊ အက္စကီရာ ၊ဘန္ဂ်ီဘီ။

ျမိဳ႕ေတာ္
လစ္ဘရီဗီလီ (Libreville)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား