Republic of Gambia

၈၀။ဂမီၻရာ(Gambia)
Republic of Gambia

ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း

၁၉၆၅ တြင္ ျဗိတိန္ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့သည္။ ပထ၀ီအေနအထားအရ ဆီနီေဂါ ႏိုင္ငံက ပတ္လည္၀န္း ပတ္ထားသည္။ ၁၉၈၂ မွ ၁၉၈၉ အထိ ဆီနီဂမီၻရာျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၁ တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္ မွစ၍ မၾကာခဏဆိုသလို တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေလ့ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၉၄ တြင္ ရာယာေအေဂ်ေဂ် ဂ်မီၼဦးေဆာင္ေသာစစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ျပီၤး သမၼတ ကိုဖယ္ရွား၍ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ပိတ္ပင္ထားခဲ့သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သစ္တစ္ရပ္ေရးဆြဲျပီး ၁၉၉၆ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၉၇ တြင္ ပါလီမန္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ျပီး မည္ကာမတၱ အရပ္သားအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသြင္သို႔ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးက်င္းပခဲ့ေသာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအပါအ၀င္ ေနာက္ပိုင္းက်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအားလံုးတြင္ ဂ်မၼီကသာ သမၼတ အျဖစ္ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အေနာက္အာဖရိက ။ ေျမာက္အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ ႏွင့္ ဘီနီေဂါတို႔ ျဖင့္ထိစပ္။

ေျမပံုအညႊန္း
အာဖရိက

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 10,000 sq km
ေရ - 1300 sq km
စုစုေပါင္း - 11,300 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ဆီနီေဂါ - 740 km

ကမ္းရိုးတန္း
80 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းေဒသရာသီဥတု ၊ ဇြန္လမွ ႏို၀င္ဘာလ အထိ ပူေသာမိုးရာသီ ၊ႏို၀င္ဘာမွ ေမလ အထိ
အေအးပိုေသာ ေျခာက္ေသြ႔ရာသီ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ဂမီၻရာ ျမစ္ေရလႊမ္းမိုးေသာ ေျမျပန္႔လြင္ျပင္၏ေဘးတြင္ ေတာင္ ကုန္းနိမ့္အနည္းငယ္ရွိ။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း အတၱလႏၱိတ္ သမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း အမည္မရွိ ေနရာတစ္ခု - 53 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ငါး ၊ တိုက္ေတနီယံ ၊သံျဖဴ ၊ ဇိုင္ကြန္ေက်ာက္ ၊ ဆီလီကာ ၊ သဲ ၊ ရႊံ႔ေစး ၊ ေရနံ ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 1,735,464 (2008)
လူဦးေရတိုးနႈန္း 2.742 % (2008)
ေမြးဖြားနႈန္း 38.36 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 11.47 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 53.06 ႏွစ္
မ - 56.9 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 54.95 ႏွစ္ (2008)


လူမ်ိဳး
ဂမီၻရန္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
အာဖရိကန္ - 99 %
အျခားလူမ်ိဳး - 1 %

ကိုးကြယ္မႈ
မြတ္စလင္ - 90 %
ခရစ္ယာန္ - 8 %
ေဒသခံရိုးရာယံုၾကည္မႈ - 2 %

ဘာသာစကား
အဂၤလိပ္ (ရံုးသံုး ) ၊ မန္ဒင္ကာ ၊ ၀ူးလု ၊ ဖူလာ ၊ အျခားေဒသိယစကားမ်ား။

ျမိဳ႕ေတာ္
ဘန္ဂ်ဴး ( Banjul )

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား