Belize

၂၃။ဘယ္လီဇီ(Belize)

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း
ပထမ ေထာင္စုႏွစ္ကုန္ခါနီးအခ်ိန္၌ ဘယ္လီဇီႏိုင္ငံသည္ မာယာျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ား အျဖစ္မွ ပ်က္သုဥ္းသြား ခဲ့သည္။ (17) ရာစု ႏွင့္ (18) ရာစု မ်ားတြင္ ဘယ္လီဇီ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဂၤလိပ္ ႏွင့္ စပိန္တို႔ အျငင္းပြားခ့ဲၾကျပီး ၁၈၅၄ တြင္ ျဗတိသွ် - ဟြန္ဒူရပ္၏ ကုိလိုနီနယ္ေျမတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ထို႔ေနာက္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ ဘယ္လီဇီ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခ်ိန္အထိ ဂြါတီမာလာႏွင့္အဂၤလိပ္တို႔ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ အျငင္းပြားခဲ့ၾကသည္။ 1992 အထိ ဘယ္လီဇီကို ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္လက္ခံရန္ ဂြါတီမာလာက ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ ဘယ္လီဇီ ၏ အဓိကေသြးေၾကာ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ဘယ္လီဇီ ႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံျခားေၾကြးျမီမ်ား ၊ အလုပ္လက္ မဲ့နႈန္းျမင့္မားလာျခင္း၊ ေတာင္အေမရိကတိုက္ မူးယစ္ေဆး ကူးသန္းမႈမ်ား၌ပါ၀င္ပတ္သက္ေနျခင္း၊ ရာဇ၀တ္မႈ မ်ားၾကီးထြားလာျခင္း၊ HIV/AIDS နႈန္းတိုးျမင့္လာျခင္း စသည္ အက်ပ္အတည္းေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ရင္ဆိုင္ရလ်က္ ရွိသည္။

ပထ၀ီ အေနအထား

တည္ေနရာ
အေမရိက အလယ္ပိုင္း ။ ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ႏွင့္ထိစပ္။ ဂြါတီမာလာ ႏွင့္ မကၠစီကိုၾကား။

ေျမပုံအညႊန္း
အေမရိက အလယ္ပိုင္း ႏွင့္ ကာရစ္ဘီယန္။
ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 22806 sq km
ေရ - 160 sq km
စုစုေပါင္း - 22966 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ဂြါတီမာလာ - 266 km
မကၠစီကို - 250 km
စုစုေပါင္း - 516 km

ကမ္းရုိးတန္း
386 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းေဒသ။ ပူျပင္း၍စိုထိုင္း ။
ေမလမွ နုိ၀င္ဘာလ အထိ မုိးရာသီ ။
ေဖေဖၚ၀ါရီိလ မွ ေမလအထိိ ေျခာက္ေသြ႔ရာသီ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ျပန္႔ျပဴး၍ေရ၀ပ္ေသာ ကမ္းရုိးတန္းေျမျပန္႔။ေတာင္ဘက္တြင္ ေတာင္နိမ့္မ်ားရွိ။

မ်က္ႏွာျပင္အထက္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ကာရစ္ဘီယန္ပင္လယ္ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဒိြဳင္လီဒီလိုက္ - 1,160 m
သဘာ၀အရင္းအျမစ္
သီးနွံျဖစ္ထြန္းေသာေျမယာ။ သစ္ ။ ငါး ။ ေရအားလွ်ပ္စစ္။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 301,270 ဦးေရ
လူဦးေရတိုးနႈန္း 2.207 % (2008)
ေမြးဖြားနႈန္း 27.84 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးနႈန္း 5.77 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်သက္တမ္း က်ား - 66.39 ႏွစ္
မ - 70.08 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 68.19 ႏွစ္

လူမ်ဳိး
ဘယ္လီဇီယမ္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
မကၠစီကို - 48.7 %
ခရီအုိး - 24.9 %
မာယာ - 10.6 %
ဂါရီဖူနာ - 6.1 %
အျခား - 9.7 %

ကိုးကြယ္မႈ
ရုိမန္ကက္သလစ္ - 49.6 %
ပရိုတက္စတင့္ - 27 %
အျခား - 14 %
ဘာသာမဲ့ - 9.4 %

ဘာသာစကား
စပိန္ - 46 %
ခရီအိုး - 32.9 %
မာယာ - 8.9 %
အဂၤလိပ္ - 3.9 % (ရုံးသံုး)
ဂါရီဖူနာ - 3.4 %
ဂ်ာမန္ - 3.3 %
အျခား - 1.4 %
အမည္မသိ - 0.2 %

ျမဳိ႕ေတာ္
ဘယ္မိုပန္ (Belmopan)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား