Republic of Benin

၂၄။ဘီနင္(Benin)
Republic of Benin

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း
(15) ရာစု အတြင္းက ထင္ရွားေသာ အေနာက္အာဖရိက ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ဒါဟိုမီ ယဥ္ေက်းမႈထြန္းကား ခဲ့ရာေဒသျဖစ္သည္။ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ကိုလုိနီအျဖစ္ က်ေရာက္ခဲ့ျပီး ၁၉၆၀ ဩဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ဘီနင္သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ ခဲ့ျပီး မက္သီအူကာရက္ကိုး (Mathieu Kerekou) အာဏာရရွိလာကာ မာ့(ခ္စ္) - လီနီ ၀ါဒမ်ား အေပၚအေျခခံေသာ အစိုးရတစ္ရပ္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ တြင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ေသာ အစုိးရ ဖဲြ႔စည္းေရးအတြက္ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယခင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း နစ္ဆက္ဖိုးဆိုဂလို (Nicephore Soglo) အႏိုင္ရရွိျပီး သမၼတျဖစ္လာခဲ့သည္။ အာဖရိကတြင္ အာဏာရွင္စနစ္မွဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ေအာင္ျမင္စြာ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ မရုိးသားမႈမ်ားရွိခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲမႈမ်ားရွိလင့္ကစား ၁၉၉၆ ႏွင့္ ၂၀၀၁ ေရြး ေကာက္ပဲြႏွစ္ခုစလုံးတြင္ ကာရက္က္ိုး အႏိုင္ရရွိကာ အာဏာရရွိခဲ့သည္။ ဒုတိယ သက္တမ္းကုန္းဆံုးေသာ ၂၀၀၆ ေရြးေကာ္ပဲြတြင္ တသီးပုဂၢလေရြးေကာက္ခံ ေသာမတ္ယာယီဘြန္နီ (Thomas Yayi Boni) ကာရက္ကိုးကို အႏိုင္ရရွိခဲ့ျပီး သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ယာယီဘြန္နီ အာဏာရလာျပီးေနာက္ပိုင္း အဂတိ လိုက္စားမႈမ်ားကို အျပင္းအထန္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ျပီး ဘီနင္ႏိုင္ငံ စီးပြားေရးဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္အရွိန္အဟုန္ ျမွင့္တင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။


ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အေနာက္အာဖရိက ၊ ဘီနင္ကမ္းရုိးေကြ႔ႏွင့္ထိစပ္။ႏိုင္ဂ်ီးယားႏွင့္တိုရိုၾကား။

ေျမပံုအညႊန္း
အာဖရိက

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 110,620 sq km
ေရ - 2000 sq km
စုစုေပါင္း - 112,620 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ဘာကီနာ ဖါဆို - 306 km
ႏိုင္ဂ်ာ - 226 km
ႏိုင္ဂ်ာရီယာ - 773 km
တိုရုိ - 664 km

ကမ္းရိုးတန္း
121 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းေဒသ ၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ပူျပင္း၍ စိုစြတ္၊ ေျမာက္ဘက္မိုးနည္း။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ျပန္႔ျပဴးေျမျပန္႔၊ လႈိင္းတြန္႔ေျမျပန္႔မ်ားရွိ၊ေတာင္ကုန္းမ်ား ေတာင္နိမ့္မ်ားရွိ။

မ်က္ႏွာျပင္အထက္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း အတၱလႏိၱတ္သမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ေဆာ့စဘာရို - 658 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ကမ္းလြန္ေရနံသိုုုုက္ငယ္မ်ား၊ ထံုးေက်ာက္၊ စက်င္ေက်ာက္ ၊သစ္။

လူအရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 8,532,547 ဦးေရ
လူဦးေရတိုးနႈန္း 3.01 % (2008)
ေမြးဖြားနႈန္း 39.8 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးနႈန္း 9.69 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 57.42 ႏွစ္
မ - 59.76 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 58.56 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ဳိး
ဘီနင္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဖြန္လူမ်ဳိးႏွင့္ အႏြယ္မ်ား - 39.2 %
အက္ဒဂ်ာလူမ်ိဳးႏွင့္အႏြယ္မ်ား - 15.2 %
ေယာ္ရုဘာလူမ်ိဳးႏွင့္အႏြယ္မ်ား - 12.3 %
ဘာရီဘာလူမ်ိဳးႏွင့္အႏြယ္မ်ား - 9.2 %
ဒန္ဒီလူမ်ိဳးႏွင့္အႏြယ္မ်ား - 2.5 %
အျခား - 1.6 %
အမ်ိဳးအမည္မသိ - 2.9 %

ကိုးကြယ္မႈ
ခရစ္ယာန္ - 42.8 %
မြတ္စလင္ - 24.4 %
စုန္းကေ၀ကိုးကြယ္မႈ (ဗူးဒူး) – 17.3 %
အျခား - 15.5 %

ဘာသာစကား
ျပင္သစ္ (ရုံးသံုး) ။ ဖြန္ ႏွင့္ ေယာ္ရုဘာ ၊ အျခားလူမ်ိဳးစုစကားမ်ား။

ျမိဳ ့ေတာ္
ေပၚတို - နုိဗို (Porto – Novo)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား