French Republic

၇၆။ျပင္သစ္( France )
French Republic

ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း
ပထမ ႏွင့္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မ်ားတြင္ အႏိုင္ရရွိေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း အင္အားၾကီးႏိုင္ငံ ျဖစ္ေသာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသည္ ဩဇာအာဏာ ၊ လူ႔အရင္းအျမစ္ႏွင့္ ရပ္တည္မႈအဆင့္အတန္းတို႔ က်ဆင္းသြားခဲ့ရ သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ျပင္သစ္သည္ ကမၻာေပၚတြင္ တိုးတက္ေခတ္အမွီဆံုးႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ တစ္ႏိုင္ငံ အပါ အ၀င္ျဖစ္ျပီး ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ အေစာပိုင္း ပါလီမန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ အား နည္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ၁၉၅၈ မွစ၍ သမၼတႏွင့္ပါလီမန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ႏွစ္ခု ေရာစပ္က်င့္သံုးခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ဂ်ာမဏီႏွင့္စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈသည္ ဥေရာပစီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈအတြက္အဓိကက်ေၾကာင္းသိရွိလာျပီး ၁၉၉၉ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ဥေရာပဘံုေငြေၾကးစနစ္ကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ဥေရာပသမဂၢ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒမ်ား တိုးတက္ေအာင္ ျမင္မႈ ရရွိသြားေရးအတြက္ သမဂၢစစ္အင္အား တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေရွ႕တန္းမွ အားသြန္ ခြန္စိုက္ ၾကိဳးပမ္း လ်က္ရွိသည္။


ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
ျပင္သစ္ မက္ထရိုပိုလီတန္ (ျပင္သစ္ျပည္မ) - အေနာက္ဥေရာပ ။ ဘစ္ခေတးပင္လယ္ေအာ္နင့္ အဂၤလိပ္ေရလက္ ၾကားတို႔ႏွင့္ထိစပ္။ ဘယ္လဂ်ီယန္ ႏွင့္ စပိန္တို႔ၾကား ျဗိတိန္ နိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ။ ေျမထဲပင္လယ္ ႏွင့္ ထိစပ္။အီတလီ ႏွင့္ စပိန္ၾကား ။ ျပင္သစ္ ဂူအန္းနား - ေတာင္အေမရိက ေျမာက္ပိုင္း။ေျမာက္အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ နွင္ထိစပ္ ။ ဘရာဇီး ႏွင့္ ဆူရီနိမ္းၾကား။ဂြါဒီလုပ္ - ကာရစ္ဘီယံ ပင္လယ္။ ေျမာက္အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ ႏွင့္ ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ၾကား။ ပူအာတိုရီကို၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ။ မာတင္နစ္ - ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္။ ေျမာက္အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ ႏွင့္ ကာရစ္ဘီယံ ပင္လယ္ၾကား။ထရီနီဒတ္ ႏွင့္ တိုဘာကို နိုင္ငံတို႔၏ ေျမာက္ဘက္ ရီယူနီယံ - အာဖရိက ေတာင္ပိုင္း။ အိႏိၵယ သမုဒၵရာအတြင္းရွိကြ်န္း ၊ မာဒါကာစကာ ၏ အေရွ႕ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
ျပင္သစ္မက္ထရိုပိုလီတန္ (ျပင္သစ္ျပည္မ) - ဥေရာပ ။ ျပင္သစ္ ဂူအန္းနား - ေတာင္အေမရိက
ဂြါဒီလုပ္ - အေမရိက အလယ္ပိုင္း ကာရစ္ဘီယံ ပင္လယ္။မာတင္နစ္ - အေမရိက အလယ္ပိုင္း
ကာရစ္ဘီယံ ပင္လယ္။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 640,053 sq km - 545,630 sq km (ျပင္သစ္ျပည္မ)
ေရ - 3,374 sq km - 1,400 sq km (ျပင္သစ္ျပည္မ)
စုစုေပါင္း - 643,427 sq km - 547,030 sq km (ျပင္သစ္ျပည္မ)
မွတ္ခ်က္ ။ ပထမေဖၚျပေသာကိန္းဂဏန္းတြင္ ျပင္သစ္ပိုင္ အေ၀းေရာက္နယ္ေျမ
မ်ား၏ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းမ်ားပါ၀င္သည္။


ထိစပ္နယ္ေျမ
ျပင္သစ္ျပည္မ
အန္ဒိုရာ - 56.6 km
ဘယ္လဂ်ီယန္ - 620 km
ဂ်ာမဏီ - 415 km
အီတလီ - 488 km
လူဇင္ဘက္ - 73 km
မိုနာကို - 4.4 km
စပိန္ - 623 km
ဆြတ္ဇလန္ - 573 km
စုစုေပါင္း - 2889 km

ျပင္သစ္ဂူနီးယား
ဘရာဇီး - 673 km
ဆူရီနိမ္း - 510 km
စုစုေပါင္း - 1,183 km

ကမ္းရိုးတန္း
ျပင္သစ္ျပည္မ - 3,427 km
စုစုေပါင္း - 4,668 km

ရာသီဥတု (ျပင္သစ္ျပည္မ)
ေယဘုယအားျဖင့္ ေအးျမေသာေဆာင္းရာသီ ႏွင့္ မွ်တေသာေႏြရာသီတို႔ရွိ။ေျမထဲပင္လယ္တေလွ်ာက္ မွ်တေသာ ေဆာင္းရာသီ ႏွင့္ပူေသာေႏြရာသီဥတုတို႔ရွိ။မၾကာခဏဆိုသလို ေျမာက္ႏွင့္ အေနာက္ေျမာက္အရပ္မွ မစၥထ ရယ္ေခၚ ေအး၍ေျခာက္ေသြ႔ေသာေလၾကမ္းတိုက္ခတ္ေလ့ရွိ။

ဂြါဒီလုပ္ ႏွင့္ မာတီနစ္
ကုန္သည္ေလတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ အပူပိုင္းဆန္ေသာ္လည္း အပူအေအးမွ်တေသာရာသီဥတုရွိ။ စိုထိုင္းမႈျမင့္မား။ ဇြန္လ မွ ေအာက္တိုဘာလ အထိ မိုးရာသီ။ ပွ်မ္မွ်အားျဖင့္ ရွစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ခန္႔ ျပင္းထန္ေသာ ဆိုင္ကလံု မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ေလ့ရွိ။

ရီယူနီယံ
အပူပုိင္းေဒသရာသီဥတု။ မ်က္ႏွာျပင္အလုိက္ အပူခ်ိန္မွ်တမႈရွိ။ ေမလ မွ နို၀င္ဘာလ အထိ ေအး၍ေျခာက္ ေသြ႕။ နို၀င္ဘာလ မွ ဧျပီလအထိ ပူ၍မိုးရြာသြန္း။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ (ျပင္သစ္ျပည္မ)
အမ်ားအားျဖင့္ျပန္႔ျပဴး ညီညာ။ ေျမာက္ပိုင္း ႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းတြင္ လႈိင္းထေသာေတာင္ကုန္းမ်ား။ က်န္ေသာ အပိုင္းမ်ား ေတာင္ထူထပ္။ အထူးသျဖင့္ေတာင္ဘက္တြင္ ပုိင္ရင္နီး ေတာင္တန္း ႏွင့္ အေရွ႕ဘက္တြင္ အဲလ္ပ္ ေတာင္တန္း။

ျပင္သစ္ဂူနီးယား
နိမ့္ေသာကမ္းရိုးတန္းလြင္ျပင္မ်ားမွသည္ေတာင္ကုန္းမ်ား၊ေတာင္နိမ့္ဆီသို႔ ျမင့္တက္ သြားေသာ သြင္ျပင္ရွိ။

ဂြါဒီလုပ္
ဘက္ဆီ - တာရီ ကြ်န္းမ်ားသည္ မီးေတာင္ေပါက္ကဲြမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာကြ်န္းမ်ားျဖစ္ျပီး အတြင္းပိုင္း ေတာင္မ်ားရွိ။ ဂရင္း - တာရီ ကြ်န္းမ်ားသည္ ထံုးေက်ာက္ဖဲြ႔ ျဖစ္၍ မ်က္ႏွာျပင္နိမ့္သည္။ က်န္ေသာ ကြ်န္း ခုႏွစ္ ကြ်န္းတြင္ အမ်ားစုမွာ မီးေတာင္ကြ်န္းမွားျဖစ္၏။

မာတင္နစ္
ေတာင္ထူထပ္၍ ေကြ႕ဟိုက္ေသာ ကမ္းရိုးတန္းရွိ။ မီးေတာင္ျမံဳရွိ။

ရီယူနီးယံ
အမ်ားအားျဖင့္မ်က္ႏွာျပင္ၾကမ္းတမ္း၍ ေတာင္ထူထပ္။ ကမ္းေျခတေလွ်ာက္ေျမဩဇာေကာင္မြန္ေသာ ေျမနိမ့္။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ရုန္းျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ (- 2 m)
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဘလန္႔ေတာင္ - 4,807 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္ (ျပင္သစ္ျပည္မ)
ေက်ာက္မီးေသြး ၊ သံရိုင္း ၊ ေဘာက္ဇိုက္ ၊ သြပ္ ၊ ယူေရနီယံ ၊ ခေနာက္စိမ္း ၊
အဆိပ္ (စိန္) ၊ ဓါတ္ျပား ၊ ေမ်ာေက်ာက္ ၊ ဖလူအိုရင္းျဒပ္စင္ ၊ ဂ်စ္ပဆမ္သတၱဳ ။သစ္ ၊ ငါး ။

ျပင္သစ္ဂူးနီးယား
ေရႊတြင္း ၊ ေရနံ ၊ ေကအိုလင္ ေျမေစးျဖဴ ၊ နီရိုဘီယမ္သတၱဳ ၊ တမ္တယ္လန္သတၱဳ ၊ ရႊံ႕ေစး။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 62,150,775 (ျပင္သစ္ျပည္မ) (2008)
စုစုေပါင္း 64,057,792
လူဦးေရတုိးႏႈန္း 0.574 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 12.73 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 8.48 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 77.68 ႏွစ္
မ - 84.23 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 80.87 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ိဳး
ျပင္သစ္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဆဲလ္တစ္ ႏွင့္ လက္တင္ ပါ၀င္ေသာတ်ဴတိုးနစ္ ၊ ဆလာဗစ္ ၊ ေျမာက္အဖရိကန္၊အင္ဒိုခ်ိဳင္းနိ ၊ဘက္က်ဳ။

အေ၀းေရာက္နယ္ေျမမ်ား
လူမဲ ၊ လူျဖဴ ၊ မူလတို ၊ အေရွ႕အင္ဒီးယန္း ၊တရုတ္ ၊ အေမရင္ဒီးယန္း ။

ကိုးကြယ္မႈ
ရိုမန္ကက္သလစ္ - 83% - 88 %
ပရိုတက္စတင့္ - 2 %
ဂ်ဴး - 1 %
မြတ္စလင္ - 5 % - 10 %
ဘာသာစြဲမရွိ - 4 %

ဘာသာစကား
ျပင္သစ္ - 100 %

ျမိဳ႕ေတာ္
ပဲရစ္ (Paris)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား