Republic of Equatorial Guinea

၆၈။အီေကြတိုရီယယ္ ဂူနီးယား(Equatorial Guinea)
Republic of Equatorial Guinea

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း
ႏွစ္ေပါင္း ၁၉၀ ၾကာ စပိန္ ကိုလိုနီအျဖစ္မွ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့သည္။ ကုန္းမႏွင့္ဌာေနကြ်န္း ၀ါးကြ်န္း အပါအ၀င္ ျဖစ္ေသာ၎ႏိုင္ငံ ငယ္ေလးသည္ အေမရိကတိုက္ တြင္ အေသးငယ္ဆံုးႏိုင္ငံတြင္ တစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္၏။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ဒီမိုကေရစီ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲခဲ့ျပီး ၁၉၉၆ - ၂၀၀၂ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ႏွင့္ ၁၉၉၉ ၊ ၂၀၀၄ ဥပေဒလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ မသမာမႈမ်ားရွိခဲ့ျပီး သမၼတ တီအိုဒိုရိုေအာ္ဘီအန္းငြီမားအမ္ဘာဆိုဂို (Teotoro O Nguema Mbasogo) က ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းယူျပီး ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ႏိုင္ငံေရးတြင္ ဩဇာအျပည့္ယူထားျပီး ႏိုင္ငံေရးအတိုက္အခံမ်ားကို မ်က္ႏွာသာမေပးေပ။ အီေကြတိုရီယယ္ ဂူနီယားသည္ ကမ္းလြန္ ပင္လယ္ျပင္ေရနံသိုက္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ျပီး စီးပြားေရးလွ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ဆာဟာရေတာင္ပိုင္း အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ား တြင္ တတိယေရနံ အမ်ားဆံုး တင္ပုို႔ေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေရနံထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးတဟုန္ထိုးတိုး တက္လာျပီး မၾကာမီႏွစ္မ်ားက အစိုးရဘ႑ာေငြ အဆမတန္တိုးပြားလာခဲ့ေသာ္လည္း လူထုမ်ားၾကားတြင္ လူ ေနမႈအဆင့္အတန္းမွာ ေျပာပေလာက္ေအာင္တုိးတက္မလာေပ။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အေနာက္အာဖရိက ။ ဘိုင္ယာဖရာ ပင္လယ္ေကြ႔ႏွင့္ ထိစပ္။ ကင္မရြန္း ႏွင့္ ဂတ္ဘြန္ ႏိုင္ငံမ်ားၾကား။

ေျမပံုအညႊန္း
အာဖရိက ။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 28,051 sq km
ေရ - 0 sq km
စုစုေပါင္း - 28,051 sq km

ကမ္းရိုးတန္း
296 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းရာသီဥတု ၊ အျမဲပူ၍ စိုထိုင္း။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ကမ္းရိုးတန္းေျမျပန္႔ မွ အတြင္းပိုင္းေတာင္ကုန္းမ်ားဆီသို႔ ျမင့္တက္သြား။ မီးေတာင္ကြ်နး္မ်ား။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပ္ိုင္း အတၱလႏၱိတ္ သမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ပီကို ဘာဆီလီ - 3,008 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေရနံ ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ ၊ သစ္ ၊ ေရႊ ၊ ေဘာက္ဆိုဒ္သတၱဳ ၊ စိန္ ၊ ဇန္တလစ္
(မီးခုိးေရာင္ သတၱဳမာ တစ္မ်ိဳး) ၊သဲ ႏွင့္ ေက်ာက္စရစ္ ၊ ရႊံ႕ေစး ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 616,459 (2008)
လူဦးေရတုိးႏႈန္း 2.732 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 37.04 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 9.72 /1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 60.36 ႏွစ္
မ - 62.13 ႏွစ္
စုုစုေပါင္း - 61.23 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ိဳး
အီေကြတိုရီယယ္ ဂူနီးယန္ (သို႔) အီေကြတိုနီယန္း။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဖန္း - 85.7 %
ဘူဘီ - 6.5 %
အမ္ဒို၀ီ - 3.6 %
အန္ဒိုဘြန္ - 1.6 %
ဘူဂ်ီတာ - 1.1 %
အျခား - 1.4 %

ကိုးကြယ္မႈ
ရိုမန္ကက္သစ္ အမ်ားစု ။ ခရစ္ယာန္ မဟုတ္ေသာ၀ါဒမ်ား။

ဘာသာစကား
စပိန္ - 67.6 % (ရံုးသံုး)
အျခား - 32.4 %

ျမိဳ႕ေတာ္
မာလာဘို ။

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား