Wednesday, August 12, 2009
0000
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ အပိုင္း (၁၁)
ကေနဒါ ျပည္ေထာင္စု
ကေနဒါ ျပည္ေထာင္စု
ကေနဒါ နုိင္ငံသည္ ၁၆၈၀ ခုႏွစ္မွ၍ ျပင္သစ္ကိုလိုနီဘ၀ျဖင့္ ေနလာခဲ့ရျပီး ၁၇၆၀-ခုႏွစ္တြင္မူအဂၤလိပ္တို႔က ျပင္သစ္ လက္မွသိမ္းယူသျဖင့္ ၎ ကေနဒါႏုိင္ငံမွာ အဂၤလိပ္ကုိလိုနီႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ရျပန္သည္။ ၁၇၇၅- ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္တို႔ လြတ္လပ္ေရး စစ္ပဲြဆင္ႏႊဲ ၁၈၇၃ ခုႏွစ္တြင္လြတ္လပ္ေရးရသြားေသာအခါ ကေနဒါ သားတို႔နိုးၾကားထၾကြလာၾကသည္။ အဂၤလိပ္မ်ားအေနျဖင့္လည္း “တခါေသာဘူးပ်ဥ္ဘိုးနားလည္” ထားသည့္အေလွ်ာက္ ကေနဒါလူမ်ိဳးတို႔၏ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပဲြဆင္ႏႊဲမည့္အခ်ိန္ကို မေစာင့္ဘဲ ၁၈၆၇-ခုႏွစ္တြင္ကေနဒါအား ဒိုမီနီယံလြတ္လပ္ေရး ေပးလိုက္သည္။
ကေနဒါႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရရွိေသာအခါလူမ်ားစုက ယူနီတရီႏုိင္ငံထူေထာင္လိုၾက၏ သို႔ရာတြင္ တိုင္းျပည္၏ အာဏာအားလံုး လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ ကေနဒါသား အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတို႕လက္ထဲက်ေရာက္ျပီး၊ အဂၤလိပ္တို႔က ခ်ယ္လွယ္မည္ကို လူနည္းစုျဖစ္ေသာ ကေနဒါသား ျပင္သစ္လူမ်ိဳးတို႔ကစိုးရိမ္ၾကသည္၊ ကေနဒါျပည္ရွိ အျခားလူနည္းစု ဥေရာပသားမ်ားကလည္း ယူတနရီ ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ျခင္းကိုမလိုလားၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ယူတရီႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ျခင္းကိုမလိုလားၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ယူနွတရီႏိုင္ငံမတည္ေထာင္ဘဲ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံတည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကေနဒါ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံသည္အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံႏွင့္ လံုး၀မတူေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္။ ကေနဒါျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္၌ ေငြ၀ယ္ကြ်န္မ်ားကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ေတာင္ပိုင္းျပည္နယ္တို႔က ခဲြထြက္လိုမႈေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ရေသာ အေမရကန္ျပည္တြင္းစစ္ျပီးစအခ်ိန္ပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ကေနဒါသားတို႔သည္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းပံု၏ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားကို သိရွိျပီ၊ အေမရိကန္၌က်ေရာက္ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ေဘးရန္မ်ိဳးမွကင္းရွင္း ႏိုင္ေသာနည္းမ်ိဳးျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ကေနဒါျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ မတူညီျခင္းျဖစ္သည္။
ကေနဒါ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေရးမွတ္ထားေသာအာဏာကို ျပည္နယ္မ်ားလက္ထဲ၌ထားျပီး အၾကြင္းအက်န္ အာဏာ(၀ါ)ေရးမွတ္မထားေသာ အာဏာမ်ားကိုဗဟိုအစိုးရ လက္တြင္ထားရွိသည္။ ဤအခ်က္သည္ အေမရိကန္ႏွင့္ေျဖာင့္ ေျဖာင့္ဆန္႔က်င္သည္။
ကေနဒါ ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခအေနဥပေဒအရ ဗဟိုတရားစီရင္ေရး ဌာနမွာတရားရံုးခ်ဳပ္ပင္ျဖစ္သည္၊ သို႔ရာတြင္ ၎တရားရံုးခ်ဳပ္မွာ ေနာက္ဆံုးအယူခံ၀င္ရာရံုးမွ်သာျဖစ္သည္။ ဤအေမရိကန္တရားရံုးခ်ဳပ္ကဲ့ သို႔ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒကိုကိုးကား ကိုင္စြဲခြင့္မရွိေပ။ ကေနဒါျပည္ေထာင္စု၏ ဗဟိုဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ (ပါလီမန္)သည္ ျပည္နယ္တရားဥပေဒျပဳအဖြဲ႕တို႔မွ ျပဳစုလိုက္ေသာ မည္သည့္ တရားဥပေဒကိုမဆို ပယ္ခ်ႏိုင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဥပေဒေရးရာမ်ာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႔ အျငင္းပြား အခ်င္းမ်ားစရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္ရျခင္းျဖင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံသည္ ယူနီတရီႏွင့္ နီးစပ္ျခင္းေတြ႔ရေပသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံကို ျပည္ေထာင္စုမစစ္ေသာ ႏိုင္ငံဟူ၍ မွတ္ယူၾကသည္။
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ပံု
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္နယ္မ်ား၌ အာဏာမရွိ၊ ဗဟိုအစိုးရ၌သာ ျပည္နယ္တို႔၏ ကန္႔ကြက္မဲမရွီပါက ျပင္ဆင္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေးအရ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႕ သေဘာကြဲလဲြျပီး အျငင္းပြားတိုင္း ၎အျငင္းပြားသည့္ျပႆနာကို အဂၤလိပ္ပါလီမန္သို႔ တင္သြင္း၍ ဆံုးျဖတ္ေစရသည္။ သို႔ရာတြင္ ယေန႔အထိ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္စပ္လ်ဥ္းျပီး ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရတို႔ သေဘာကြဲလြဲျခင္းမရွိိသျဖင့္ ျဗိတိသွ်ပါလီမန္သို႔ တၾကိမ္တခါမွ် တင္ျပခဲ့ရျခင္း မရွိေပ။
ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္ပံု
ကေနဒါဗဟိုအစိုးရ (ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ) တြင္ စီးနိတ္ေခၚ အထက္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဟူ၍ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုရွိသည္။ ကေနဒါျပညေထာင္စုႏိုင္ငံသည္ ျပည္နယ္ေပါင္း“၁၃”နယ္ကို ေပါင္း၍ဖဲြ႔စည္းထားျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏွင့္ၾသစေတးလ်ား ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို အညီအမွ် ေရြးခ်ယ္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ ျပည္နယ္မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေရြးခ်ယ္ ေစလႊတ္ျခင္း မဟုတ္သည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ားကလည္း ေရြးခ်ယ္ရျခင္း မျပဳရေပ။ ကေနဒါဂါဗာနာဂ်င္နရယ္ကသာ ရာသက္ပန္ ခန္႔အပ္ျခင္းျပဳသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ လႊတ္ေတာ္မဟုတ္ေပ။
ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကိုျပည္နယ္လူဦးေရအလိုက္ အခ်ိဳးက်ေရြးေကာက္ေစလႊတ္ေသာ အမတ္ေပါင္း(၃၀၈) ေယာက္ ျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ဘ႑ေရး၊ တရားဥပေဒေရးရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကသာ ေဆာင္ရြက္သည့္အျပင္ အစိုးရအဖြဲ႔ကိုလည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ေခတ္သစ္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေစရန္ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို အထက္လႊတ္ေတာ္ထက္ တန္ခိုးအာဏာပို၍ အပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
(အခြန္ေကာက္ခံပံု)
ကေနဒါျပည္ေထာင္စုသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ကဲ့သို႔ ႏွစ္ထပ္ကြမ္းအခြန္ေကာက္ေသာ စံနစ္ကို အသံုမျပဳေခ်။ အခြန္အားလံုးကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကသာ ေကာက္ခံျပီး ရရွိေသာအခြန္မ်ားကို ျပည္နယ္အစိုးရတို႔အား ခြဲေ၀ေပးသည္။
Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ
0 comments:
Post a Comment
comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။