Federal Republic of Genmany

၈၃။ဂ်ာမဏီ(Germany)
Federal Republic of Genmany

ေနာက္္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

ဥေရာပ၌စီးပြားေးရးအေတာင့္တင္းဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ျပီး လူဦးေရဒုတိယအမ်ားဆံုးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဥေရာပ ၏ စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရး ကာကြယ္ေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားတြင္ အေရးပါေသာ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္၏ (၂၀) ရာစု ၏ ပထမရာစု၀က္ အတြင္း ဥေရာပအင္းအားၾကီးမ်ား ျပိဳင္ဆိုင္ၾကရာတြင္ ဂ်ာမဏီသည္ ကမၻာစစ္ၾကီး ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ ရႈံးနိမ့္ခဲ့ျပီး ၁၉၄၅ တြင္ မဟာမိတ္အင္အားစုမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ အေမရိကန္ ၊ ျဗိတိန္ ၊ ျပင္သစ္ ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ တို႔၏ သိမ္းပိုက္ယူငင္ျခင္းကိုခံခဲ့ရသည္။ စစ္ေအးေခတ္ ေပၚေပါက္လာျခင္းႏွင့္အတူ ၁၉၄၉ တြင္ ဂ်ာမဏီႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုသမၼတဂ်ာမဏီ ႏိုင္ငံ (အေနာက္ဂ်ာမဏီ) (Federal Republic ofGermany – FRG) ႏွင့္ ဂ်ာမဏီ ဒီမိုကရက္တစ္သမၼတႏိုင္ငံ (အေရွ႕ဂ်ာမဏီ) (Germany Democratic Republic – GDR) ဟူ၍ ျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္အေနာက္ဂ်ာမဏီသည္ အေနာက္အုပ္စု၏ အဓိက စီးပြားေရးႏွင့္လံုျခံဳေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ဥေရာပ သမဂၢ (EU) (ယခင္ EC)ႏွင့္ေနတိုးအဖြဲ႔မ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ျပီး အေရွ႕ဂ်ာမဏီက ဆိုဗီယက္ ဦးေဆာင္ေသာ ၀ါေဆာပဋိဥာဥ္ အဖြဲ႔ထဲ၌ ေရွ႕တန္း၌ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက်ဆံုး၍ စစ္ေအးတိုက္ပြဲျပီးဆံုးသြားေသာအခါ ၁၉၉၀ တြင္ ဂ်ာမဏီႏွင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံျပန္လည္ေပါင္းစည္းခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံသည္ ဘ႑ာေရးေတာင့္တင္းလာခဲ့ျပီး အေရွ႕တိုင္းကုန္ထုတ္စြမ္းအားရွိ၍ အေနာက္တိုင္း လူမႈ အဆင့္အတန္းႏွင့္အမီ လုပ္ခလစာရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၉၉ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ဂ်ာမဏီ ႏွင့္ ဥေရာပ သမဂၢ ၀င္အျခား (၁၀) ႏိုင္ငံတို႔သည္ ဥေရာပဘံုေၾကးစနစ္ (Euro) ကို စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
ဥေရာပ အလယ္ပိုင္း ။ ေျမာက္ပင္လယ္ ၊ေဘာလတစ္ ပင္လယ္တို႔ႏွင့္ထိစပ္။နယ္သာလန္ႏွင့္ ပိုလန္နိုင္ငံ တို႔ၾကား။ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ၏ေတာင္ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
ဥေရာပ

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 349,223 sq km
ေရ - 7,798 sq km
စုစုေပါင္း - 357,021 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ၾသစၾတီးယား - 784 km
ဘယ္လဂ်ီယံ - 167 km
ခ်က္သမၼတ - 646 km
ဒိန္းမတ္ - 68 km
ျပင္သစ္ - 154 km
လူဇင္ဘတ္ - 138 km
နယ္သာလန္ - 577 km
ပိုလန္ - 456 km
ဆြမ္ဇါလန္ - 334 km

ကမ္းရိုးတန္း
2,389 km

ရာသီဥတု
အပူအေအးမွ်တ၍ ပင္လယ္ပိုင္းရာသီဥတု။ ေအးျမ ၊တိမ္ထူ ၊ စိုစြတ္ေသာေဆာင္းရာသီ ႏွင့္ ေႏြရာသီ တို႔ရွိ။ အဲပ္စ္ ေတာင္တန္းေျမာက္ပိုင္းဆင္ေျခ ေလွ်ာဆီမွ ဖာန္း(Foehn) ေလ တိုက္ခတ္ေလ့ရွိ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေျမာက္ဘက္ေျမနိမ့္ပိုင္း ။ အလယ္ပိုင္းတြင္ကုန္းျမင့္ ။ ေတာင္ဘက္တြင္ ဘာဗာရီးယန္းအဲပစ္ေတာင္တန္းမ်ားရွိ။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ႏ်ဴအန္ေဒါ့ဘိုင္း၀ီလ္စတာ - (-3.54 m)
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဇာတ္စပစ္တီ - 2,963 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေက်ာက္မီးေသြး ၊ ေက်ာက္မီးေသြးညဳိ ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕ ၊သံရိုင္း ၊ေၾကးနီ ၊ နီတယ္ ၊ ယူေရနီယမ္ ၊ ျပာဓါတ္ ၊ ဆား ၊ေဆာက္လုပ္ေရး ပစၥည္းမ်ား၊ သစ္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 82,369,552 (2008)
လူဦးေရတိုးႏႈန္း - 0.044 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 8.18 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 10.8 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 76.11 ႏွစ္
မ - 82.26 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 79.1 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ိဳး
ဂ်ာမန္

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ဂ်ာမန္ - 91.5 %
တူရကီ - 2.4 %
အျခား - 6.1 %

ကိုးကြယ္မႈ
ပရိုတက္စတင့္ - 34 %
ရိုမန္ကက္သလစ္ - 34 %
မြတ္စလင္ - 3.7 %
ဘာသာစြဲမရွိ(သို႔) အျခား - 28.3 %

ဘာသာစကား
ဂ်ာမန္

ျမိဳ႕ေတာ္
ဘာလင္ (Berlin)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား