Political Science Part (4)

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ အပိုင္း(၄)

၄။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းစည္းခဲ့ၾကေသာနည္းလမ္းမ်ား

ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းစည္းရာ၌ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါ၏။

၁။ ႏွစ္ျပည့္ တျပည္ေပါင္းစည္းျခင္း (Mutual Absorption) (Unitary State)

၂။ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ေပါင္းစည္းျခင္း (Federal) တို႕ျဖစ္၏။

၁။ ႏွစ္ျပည့္တျပည္ေပါင္းစည္းျခင္း (Mutual Absorption) (Unitary State)

ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းေပါင္းစည္းၾကရာတြင္ ႏွစ္ျပည့္တျပည္အျဖစ္ ေပါင္းစည္းျခင္းႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုနည္းျဖင့္ ေပါင္းစည္း ျခင္းဟူ၍ရွိၾကပါ၏။ ႏိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံ (သို႕) ႏိုင္ငံအမ်ားသည္ ႏွစ္ျပည္တျပည္နည္းျဖင့္ ေပါင္းစည္းၾကေသာအခါ ၎ေပါင္းစည္း ရာတြင္ပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံအသီးသီးတို႕၌ ရွိၾကေသာ မူလပထမ သီးျခားထင္ရွားသည့္ ဂုဏ္အဂၤါရပ္ လကၡဏာ (Characteristics) မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ေပါင္းစည္းရာတြင္ ပါ၀င္ေသာႏိုင္ငံအားလံုးအတြက္ သီးျခားထင္ရွားသည္ ဂုဏ္အဂၤါ လကၡဏာသစ္တရပ္ ေပၚထြက္လာေပသည္။

သီးျခားထင္ရွားသည္ ဂုဏ္အဂၤါ လကၡဏာသစ္မွာ မူလတိုင္းႏိုင္ငံအသီးသီး၌ ရွိေသာ အစိုးရအဖြဲ႕မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ၎ႏိုင္ငံ အားလံုးအတြက္ ဗဟိုအစိုးရတရပ္တည္းသာ ေပၚေပါက္လာေသာ အစိုးရတဖြဲ႕တည္းအျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားေပါင္းစည္းၿပီး တျပည္ေထာင္ (Unitary State) တည္းဟူေသာ ႏိုင္ငံသစ္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေပသည္။

ဥပမာအားျဖင့္…


၁၂၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေ၀လႏိုင္ငံမွ အတည္ျပဳလိုက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ႀကီးထုတ္ဥပေဒ (Statute) အရ ေ၀လႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ အစိုးရတို႕ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ေ၀လႏိုင္ငံႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႕ကို အုပ္စိုးသည့္ တခုတည္းေသာ အစိုးရသစ္တရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ ေလ၏။

၂။ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ေပါင္းစည္းျခင္း (Federal)
ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ေပါင္းစည္းလွ်င္ ေပါင္းစပ္ရာတြင္ပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံအသီးသီးတို႕၏ မူလအစိုးရမ်ားႏွင့္ ဥပေဒမ်ားသည္ လံုး၀ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိဘဲ ၎ႏိုင္ငံအားလံုးအတြက္ ဗဟိုအစိုးရသစ္တရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေပသည္။ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မေပါင္းမျဖစ္ ေပါင္းစည္းၾကေသာ္လည္း မိမိတို႕၏မူလဓလ့ထံုးစံမ်ားႏွင့္ ပင္ကိုယ္ ထူးျခားသည့္ ဂုဏ္အဂၤါရပ္ လကၡဏာမ်ားကို မဆံုးရံႈးေစလိုေသာအခါ ဤျပည္ေထာင္စုနည္းျဖင့္ ေပါင္းစည္းခဲ့ၾကေပ၏။

ဥပမာအားျဖင့္ ၁၇၈၉ ခုႏွစ္တြင္ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖင့္ အေမရိကန္သည္လည္းေကာင္း၊ ၁၈၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသည္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ်ားသည္လည္းေကာင္း ဖက္ဒရယ္ေခၚ ျပည္ေထာင္စုနည္းျဖင့္ ေပါင္းစည္းျခင္းျပဳခဲ့ၾကသျဖင့္ ျပည္နယ္ငယ္မ်ား ( Federating Unit) ၏ မူလသီးျခားဂုဏ္အဂၤါ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ အစိုးရအဖြဲ႕ ႏွင့္ ဥပေဒမ်ားအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ဗဟိုအစိုးရ (Federal Government) ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖင့္ လကၡဏာသစ္တရပ္ တိုးပြါး လာျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို႕ေသာ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္တကြ ျပည္နယ္တိုင္းတြင္ မိမိကိုယ္ပိုင္ အစိုးရတဖြဲ႕စီရွိေသာ တိုင္းျပည္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံ ( Federal State)ဟူ၍ ေခၚဆိုၾကပါ၏။

Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ