Russia

၁၈၃။ရုရွ
Russian Federation

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

မင္းသားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မတ္စကိုဗီျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ (၁၂) ရာစုတြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး (၁၃) ရာစုမွ (၁၅) ရာစုအထိ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ၾကာမြန္ဂိုးလ္တို႔၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ ျပည္နယ္မ်ားကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း သိမ္းပိုက္သြတ္သြင္း ႏိုင္ခဲ့သည္။ (၁၇) ရာစုအေစာပိုင္းတြင္ ရိုမန္ေနာ့ဗ္ မင္းဆက္သစ္မွ ဆားဗီးယားမွ ျဖတ္၍ ပစိဖိတ္အထိ နယ္ပယ္ခ်ဲ ႔ထြင္ေရး မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးခဲ့သည္။ ပထမပီတာဘုရင္ (၁၆၈၂-၁၇၂၅) လက္ထက္တြင္ ေဘာလ္တစ္ ပင္လယ္အထိ နယ္ခ်ဲ ႔ထြင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ရုရွ အင္ပါယာဟူ၍ အမည္သစ္မွည့္ေခၚခဲ့သည္။ (၁၉) ရာစု အတြင္းတြင္ ဥေရာပႏွင့္အာရွတြင္လည္း နယ္ပယ္မ်ား ရရွိပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၀၄-၀၅ ရုရွ-ဂ်ပန္ စစ္ပြဲတြင္ ရွဴံးနိမ့္ျပီးေနာက္ ၁၉၀၅ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းပံု ျပန္လည္ျပင္င္ခဲ့ျပီး အျခားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ကမာၻစစ္အတြင္း ရုရွစစ္တပ္၏ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရုရွႏိုင္ငံ၏အဓိက ျမိဳ ႔ၾကီးမ်ားတြင္ ကဓိကရံုးမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ျပီး USSR ဟူ၍ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ အာဏာရွင္ အိုင္အိုစစ္ဖ္ စတာလင္ (Iosif Starlin /1928-53) လက္ထက္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ပိုမိုခိုင္မာေစခဲ့ျပီး ရုရွတို႔ၾကီးစိုးေသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံတြင္ လူေပါင္းသန္းႏွင့္ခ်ီ၍ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ခရသည္။ ေနာက္ပိုင္းဆယ္စုႏွစ္မ်ားတြင္ ဆိုဗီယက္ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး တိုးတက္မႈ ရပ္တန္႔ေနခဲ့ျပီး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး မစ္ေခးလ္ေဂၚတာေခ်ာ့ (၁၉၈၅-၉၁) လက္ထက္တြင္ ဆန္းသစ္ေသာ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို အသက္သြင္းရန္ ပြင့္လင္းမႈႏွင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္မႈ ဟူေသာ မူ၀ါဒမ်ား စတင္က်င့္သံုးခဲ့သည္။
ႊသို႔ေသာ္စစ္တပ္မ်ားကို လက္လႊတ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီဇင္ဘာ၁၉၉၁ႏွင့္ အျခားလြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံ (၁၄) ရာစု ေပၚေပါက္လာကာ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာကြဲျပားသြားခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ရုရွသည္ ဆိုဗီယက္အလြန္ ဒီမိုကေရစီ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲခဲ့ျပီး ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ဂရုတစိုက္ က်င္းပျပီး ယခင္သမၼတေဟာင္းမ်ား ပူတင္၏ လူၾကိဳက္မ်ားမႈ၊ ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားကို ဦးတည္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရုရွသည္ စြမ္းအင္ ၾကြယ္၀ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေျမာက္ပိုင္း ေကာ့ေကးဆပ္ ေဒသတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိျပီး ေခ်ခ်င္းသူပုန္မ်ာကို ႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။

ပထ၀ီအေနအထား
တည္ေနရာ
အာရွတိုက္ ေျမာက္ဘက္။ အာတိတ္သမုဒၵရာႏွင့္ ထိစပ္။ ဥပေရာႏွင့္ ေျမာက္ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာတို႔ၾကား။

ေျမပံုအညႊန္း
အာရွ

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ=၁၆,၃၇၇,၇၄၂ sqkm
ေရ=၇၂၀,၅၀၀ sqkm

ထိစပ္နယ္ေျမ
အဇာဘိုင္ဂ်န္=၂၈၄km
ဘီလာရုဇ္=၉၅၉km
(အေရွ ႔ေတာင္) တရုတ္=၃,၆၀၅ km
(ေတာင္) တရုတ္=၄၀ km
အက္စတိုးနီးယား=၂၉၀ km
ကိုးရီးယား=၁၇.၅ km
လတ္ဗီးယား=၂၉၂ km
ေနာ္ေ၀=၁၉၆ km
ပိုလန္=၄၃၂ km
ယူကရိန္း=၁,၅၇၆ km

ကမ္းရိုးတမ္း
၃၇,၅၆၃km

ရာသီဥတု
ဥေရာပရုရွေဒသမ်ားတြင္ ေတာင္ဘက္စတက္ျမခင္းလြင္ျပင္ တစ္ေလ်ာက္ စိုစြတ္ေသာ ဥေရာပကုန္းရာသီဥတု။
ဆိုက္ေဘးရီးယားတြင္ အာတိတ္ေတာင္ပိုင္းရာသီဥတုႏွင့္ ေျမာက္၀င္ရိုစြန္း ေဒသဘက္တြင္ ေရခဲလႊမ္း။ ပင္လယ္ နက္ ကမ္းရိုးတန္းတစ္ေလ်ာက္၏ ေအးျမေသာ ေဆာင္းရာသီႏွင့္ အာတိတ္ကမ္းရိုးတမ္းတစ္ေလ်ာက္ ေအးျမေသာ ေႏြာရာသီ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
အူရယ္စ္ အေနာက္ဘက္တြင္ ေတာင္ကုန္း နိမ့္မ်ားႏွင့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ လြင္ျပင္။ ဆိုက္ေဘးရီးယားတြင္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ထင္းရွဴးေတာႏွင့္ ေရခဲလႊမ္းေဒသ။ ေတာင္ဘက္ နယ္စပ္ေဒသတစ္ေလ်ာက္ ကုန္ျမင့္ႏွင့္ ေတာင္မ်ား။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အိနိမ့္ဆံုးအပိုင္း=ကက္စပီယန္ပင္လယ္ =-၂၈m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း=ေဂၚရာအယ္ဘရုဇ္=၅၆၃၃m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေရနံသိုက္၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔၊ ေက်ာက္မီးေသြး ဗ်ဴဟာေျမာက္သတၱဳမ်ား၊ သစ္ စသည္တို႔အပါအ၀င္ ၾကီးမားမ်ားျပားေသာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား ရွိသည္။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ=၁၄၀,၀၄၁,၂၄၇ (၂၀၀၉)
လူဦးေရၾကီးမားမႈကမာၻ႔အဆင့္=၉
လူဦးေရတိုးႏႈန္း=-၀.၄၆၇% (၂၀၀၉)
ေမြးဖြားႏႈန္း=၁၁.၁/၁၀၀၀ ဦးေရ (၂၀၀၉)
ေသဆံုးႏႈန္း=၁၆.၀၆/၁၀၀၀ ဦးေရ (၂၀၀၉)

ပ်မ္းမွ်အသက္
က်ား=၅၉.၃၃ႏွစ္
မ=၇၃.၁၄ႏွစ္
စုစုေပါင္း=၆၆.၀၃ႏွစ္ (၂၀၀၉)

လူမ်ိဳး
ရုရွ

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ရုရွ=၇၉.၈%
ကာတာ=၃.၈%
ဘက္ရွ္ကာ=၁.၂%
ခ်ဴဗက္=၁.၁%
အျခားႏွင့္အမည္မသိ=၁၂.၁%

ကိုးကြယ္မႈ
ရုရွ ေအာ္သိုေဒါ့=၁၅-၂၀%
မြတ္စလင္=၁၀.၁၅%
အျခားခရစ္ယာန္=၂%

ဘာသာစကား
ရုရွ၊ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု ဘာသာစကားမ်ားစြာ။

ျမိဳ ႔ေတာ္
ေမာ္စကို (Moscow)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား