December 17, 2009

Political Science Part (50)

အိႏၵိယ

ႏိုင္ငံအမ်ိဳအစား
အိႏိၵယႏိုင္ငံသည္ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ေဖာ္ျပသတ္မွတ္ထားေသာ အာဏာမ်ားကို ဗဟိုအစိုးရလက္ထံ၌ ထားရွိျပီးအၾကြင္းအက်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္နယ္တို႔၏ လက္ထဲ၌ထားရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုစစ္ေသာႏိုင္ငံတစ္ခုကား မဟုတ္ေပ။ ယူနီထရီဆန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ
ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ဥပေဒမ်ားျဖစ္ျပီး ၄င္းဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ရာတြင္လည္း သာမန္ရိုးရိုးနည္းျဖင့္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ျပည္ဆင္ရန္ခက္ခဲေသာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုေျခခံ ဥပေဒပင္ျဖစ္သည္။ ျပင္ဆင္ခ်က္အထိကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကသာ တင္သြင္းရျပီး လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုစလံုး အမတ္အမ်ားစုက အတည္ျပဳျပီး လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္း၏ ၂/၃ေသာအမတ္မ်ားက သေဘာတူမွသာလွ်င္ ျပင္ဆင္ခ်က္ ဥပေဒၾကမ္း အတည္ျဖစ္လာႏိုင္သည္။

ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္ေရးစနစ္
အသက္၂၁ႏွစ္ျပည္ေသာ အိႏိၵယတုိင္းရင္းသား/သူ တိုင္း မဲဆႏၵေပးခြင့္ရွိၾကသည္။ မဲဆႏၵနယ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ေယာက္စနစ္ျဖင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၾကသည္

ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔
လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားရွိေသာစနစ္ကို အသံုးျပဳကာ ေအာက္လႊတ္တာ္တြင္ သက္တမ္း၅ႏွစ္ ရွိေသာအမတ္မ်ားကို ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၾကရသည္။ မဲဆႏၵရွင္ ၅၀၀၀၀၀တြင္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္က် ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရေသာေၾကာင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ေပါင္း ၅၂၀ရွိသည္။ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္၀န္ၾကီးမ်ားကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားထဲမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရျခင္း ဘ႑ာေရးဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေအာက္လႊတ္တာ္သည္ အထက္လႊတ္ေတာ္ထက္ တန္ခိုးၾကီးသည္

ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ (Council of State) ေခၚ အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ တရားဥပေဒျပဳေရး အာဏာသာရွိျပီး ဘ႑ာေရးဥပေဒမ်ားကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခြင့္မရွိေပ။ ၄င္းလႊတ္ေတာ္ကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ထားေသာ အမတ္၁၂ ေယာက္ ႏွင့္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔တို႔မွ အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္ စနစ္ျဖင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္၍ ဖြဲ႔စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယ သမၼသည္ အထက္လႊတ္ေတာ္၏ ဥကၠဌျဖစ္ျပီး ၄င္းလႊတ္ေတာ္၏ အမတ္သက္တမ္းမွာလည္း ၅ႏွစ္ပင္ျဖစ္သည္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနအရာရွိခ်ဳပ္ အစစ္ျဖစ္ေသာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိႏိၵယအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ရုပ္ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိခ်ဳပ္မွာ အိႏိၵယသမၼတျဖစ္၏။

ဥပေဒျပဳဌာန
တရားရံုးခ်ဳပ္သည္ ျပည္ေထာင္စု၏ အၾကီးဆံုးတရားရံုးျဖစ္သည္။ ယင္းတရားရံုးခ်ဳပ္၏ တရားသူၾကီးမ်ားကို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ခန္႔အပ္သည္။ တရားသူၾကီးတို႔၏ တရားသူၾကီးသက္တမ္းမွာ ရာသက္ပန္ျဖစ္၏။ ယင္းတရားရံုးခ်ဳပ္၌ အေျခခံဥပေဒကို ကိုးကားကိုင္စြဲႏိုင္ခြင့္အာဏာႏွင့္ ျပည္နယ္တရားရံုးဥပေဒမ်ားကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ႏိုင္ခြင့္အာဏာ ရွိသည္။ ေနာက္ဆံုး အယူခံရာ ရံုးျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္း ျပည္ေထာင္စုအတြင္း၌ တန္ခိုးၾကီး္ဆံုးတရားရံုးျဖစ္ေပသည္။

0 comments:

Post a Comment

comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။

 
ယခုသင္ဖြင့္ၾကည့္ေနေသာ ဘေလာ့ဂ္အား Mozilla Firefox ျဖင့္ဖြင့္ၾကည့္ပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။