Tuesday, December 01, 2009
0000
အဂၤလန္တရားစီရင္ေရးဌာန
အဂၤလန္တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈကို ၁၇၀၀ ခုႏွစ္ ဥပေဒျဖင့္ အာဏာအကြယ္ ေပးထားရသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ဘုရင္က ခန္႔အပ္ျပီး ၄င္းတရားသူၾကီးတို႔သည္ ဥပေဒတစ္ခုခုကို မက်ဴးလြန္သမွ်ကာလပတ္လံုး ရာထူးတည္ျမဲခြင့္ရရွိၾကသည္။ တရားသူၾကီးမ်ာကို လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းကသာျဖဳတ္ခ်ႏိုင္၏ သို႔ရာတြင္ တရားသူၾကီးေလးမ်ားကိုမူ ေလာ့ခ်ရန္ ဆယ္လာက ထုတ္ပယ္ပစ္ႏိုင္သည္။ ယင္းသို႔ ေလာ့ခ်ရန္ဆယ္လာက ထုတ္ပယ္မႈမ်ိဳးမွာလည္း အလြန္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တရားသူၾကီးေလးတို႔ ရာထူးမွာလည္း ခိုင္ျမဲေၾကာင္းသိသာ ႏိုင္ေပသည္။
ျပင္သစ္တရားစီရင္ေရးဌာန
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ တရားသူၾကီးမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက စာေမးပြဲစစ္၍ ခန္႔အပ္သည္။ ယင္းသို႔ စာေမးပြဲကို ယွဥ္ျပိဳင္ေျဖဆို၍ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ထားေသာေၾကာင့္ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာ တရားသူၾကီးမ်ားကို ရရွိႏိုင္ေပသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ေနာက္ဆံုးအယူခံရံုးခ်ဳပ္ (The Final Court of Appeal) ေခၚရာထူးခ်ထားေရး တရားရံုး (Court of Cessation) က ျဖဳတ္ခ်ႏို္င္သည္။ ၄င္းတရားရံုးတြင္ တရားသူၾကီး ၇ ဦး ပါ၀င္ေသာ ေကာ္မတီက ရံုးထိုင္၍ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္သည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။
တရားစီရင္ေရးဌာနအမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္း
(၁) Rule of Law ျပည္သူ႔ဥပေဒ
(၂) The Droit Administrative ရာထမ္းမႈထမ္းဥပေဒ
ကမာၻေပၚတြင္ တရားစီရင္ေရးဌာန အနမ်ိဳးအစားအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိသည္။ ၄င္းတို႔မွာ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး အတြက္ တရားဥပေဒ တစ္မ်ိဳးတစ္စားတည္းသာ ထားရွိေသာ "ျပည္သူ႔ဥပေဒ" Rule of Law ႏွင့္ တျခားတစ္ခုမွာ အစိုးရ အရာထမ္းမႈထမ္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳး သာမန္တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးထား၍ တရားစီရင္ေသာ "ရာထမ္းမႈထမ္း" The Droit Administrative Law တု႔ိပင္ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းတရားဌာနႏွစ္မ်ိဳးတို႔၏ ကြဲျပားျခားနားမႈသည္ အဓိကအားျဖင့္ တရားစီရင္ေရးဌာနႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔၏ ဆက္သြယ္ပံုေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း ေတြ ႔ရွိႏိုင္၏။
အကယ္၍ တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ ခ်ယ္လွယ္လႊမ္းမိုးမႈတို႔မွ လံုး၀ကင္းလြတ္ေနလွ်င္ "ျပည္သူ႔ဥပေဒစနစ္ " Rule of Law ျဖစ္ျပိး တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနႏွင့္ ဆက္သြယ္ပံုေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း သိသာႏိုင္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ၄င္းတရားစီရ၈္ေရးစနစ္မ်ားကို လြယ္ကူေအာင္ မွတ္လိုပါက ပထမစနစ္ကို ဥပေဒတစ္မ်ိဳးတည္းရွိေသာ စနစ္ဟုမွတ္ယူျပီး ဒုတိယစနစ္ကိုမူ ဥပေဒႏွစ္္မ်ိဳးစနစ္ဟူ၍ မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ ၄င္းစနစ္ႏွစ္မ်ိဳးတုိ႔၏ အက်ိဳး အျပစ္မ်ားကို ေ၀ဖန္စီစစ္ မၾကည့္မီ ၄င္းတရားဥပေဒမ်ားကို အသံုးျပဳသည့္ တရားစီရင္ေရးဌာနတို႔၏ ဖြဲ႔စည္းမႈကို ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးဆိုသည္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုမွ ျပည္သူတိုင္းအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳး တစ္စားတည္းျဖင့္ စီရင္ဆံုးျဖတ္ေသာ စနစ္ပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရင္သည္လည္းေကာင္း၊ သူေတာင္းစားသည္လည္းေကာင္း တူညီေသာ ဥပေဒတစ္ခုခုကို ခ်ိဳးေဖာက္လွ်င္ ထိုႏွစ္ဦးအျပစ္တူညီစြာ ခံၾကရလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ "ဥပေဒတစ္မ်ိဳး" စနစ္တြင္ မည္သူတစ္စံုတစ္ေယာက္မွ် ဥပေဒအေပၚ၍ မရွိၾကေပ။ တိုင္းျပည္၏ အထြဋ္အထိပ္ျဖစ္ၾကေသာ ဘုရင္ႏွင့္ သမၼတတို႔မွအစ တိုင္းျပည္၏ေအာက္ဆံုးလႊာမွ ေက်းကြ်န္ေတာင္းစားသူမ်ားအထိ မည္သူမွ်ဥပေဒျပင္ပတြင္ မရွိၾကေပ။ ဥပေဒမ်က္စိ ေရွ ႔ေမွာက္၌ လူတိုင္းသည္ အတူတူသာျဖစ္၏။ ယင္းဥပေးတစ္မ်ိဳးတည္းေသာ စနစ္သည္ ဒီမိုကေရစီက်ေသာေၾကာင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိၾကေပသည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ားကို ဥပေဒျပဳထားသည္ကို ေတြ႔ရွိေပသည္။ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္လိုက္ေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းလႊတ္ေတာ္မွ ျပဳစု လိုက္ေသာဥပေဒမ်ား အေနျဖင့္အေျခအေနအတိုင္းႏွင့္ အံက်ကုိက္ညီရန္မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ယင္းသို႔အေျခအေနႏွင့္ အံက်မျဖစ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကိုကိုင္စြဲ၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ရန္မွာလည္း အေျခအေနႏွင့္ကိုက္ညီႏိုင္သေလာက္ကိုက္ညီေအာင္ ျပန္ဆို၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကရေပသည္။ ဤသို႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားျပီး ေနာင္လာေနာင္သားတရား သူၾကီးကလည္း ထိုစီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွတ္တမ္းမ်ားကို ကိုးကား၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ ကာလၾကာေသာအခါ တရားသူၾကီးတို႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ဥပေဒအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ဥပေဒျပဳလုပ္ငန္းလုပ္ၾကသ္ညဟူ၍ မွတ္ယူရျခင္းျဖစ္၏။
တရားသူၾကီးမ်ား၏ အဓိကလုပ္ငန္းသည္ လူတစ္ဦးစီကို ဥပေဒအရအကာအကြယ္ ေပးရန္ပင္ျဖစ္သည္။ လူတစ္ဦးကို လူတစ္ေယာက္ကေသာ္လည္းေကာင္း လူတစ္ဦးကို အစိုးရႏွင့္တကြ လူမ်ားစုကေသာ္လည္းေကာင္း တရားလက္လြတ္ အႏိုင္က်င့္ မတရားျပဳလုပ္ျခင္းတို႔မွ ကာကြယ္ေပးရန္သည္ တရားစီရင္ေရးဌာန၏ အလုပ္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ လႊမ္းမိုးမႈမွ လံုး၀ကင္းလြတ္ရေပသည္။
(၁) အထက္ပါအတိုင္း ဥပေဒမ်ိဳးသာရွိျခင္း။
(၂) တရားသူၾကီးမ်ား ဥပေဒျပဳရျခင္း။
(၃) တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔ႏွင့္ ကင္းလြတ္ေနျခင္းတို႔သည္ ဥပေဒ တစ္မ်ိဳး စနစ္၏ထူးျခားေသာ လကၡဏာသံုးရပ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္ေကာင္းက်ိဳးမ်ား
(၁) တရားစီရင္ေရးဌာန၏ တာ၀န္၀တၱရားသည္ ျပည္သူျပည္သား တစ္ေယာက္ကို တျခားျပည္သူျပည္သားတစ္ေယာက္ႏ်င့္ အစိုးရတို႔က တရားမဲ့ျပဳက်င့္ျခင္းတို႔မွ ကာကြယ္ရန္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ား၏တာ၀န္ကို ေက်ျပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေစရန္ တရားစီရင္ေရးဌာနကို အစိုးရအဖြဲ႔၏ က်န္ႏွစ္ဌာနျဖစ္ေသာ ဥပေဒျဖစ္ေသာဥပေဒႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔မွ သီးျခားခြဲ၍ တည္ေထာင္ထားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္အတြက္ စိုးရိမ္မႈေၾကာင့္ ဂတိလိုက္စားမႈ၊ မ်က္ႏွာၾကီးရာ ဟင္းဖတ္ပါမႈ စသည္တို႔ႏွင့္ ကင္းကာတရားပိုးကို ရြာသြန္းျဖိဳးႏိုင္ၾကေပသည္။ တိုင္းျပည္တြင္း၌ ဤဥပေးတစ္မ်ိဳးစနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ မလိုလားအပ္ေသာ တရားမဲ့မႈမ်ား ကင္းလြတ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းေသာစနစ္ဟု ယူဆရေပမည္။
(၂) ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္သည္ လူတန္းစားခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်က္စိ ေရွ ႔ေမွာက္၌ အတူတူသာျဖစ္ၾက၏။ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မွ်ဥပေးကို က်ဳးလြန္ခြင့္မရွိေပ။ ဘုရင္ႏွင့္ သူေတာင္းစားသည္ လူမႈဆက္ဆံေရးေလာက၌ မိုးႏွင့္ေျမပမာ ကြာျခားလွေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၄င္းတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ဥပေး၏ မ်က္ေမွာက္ေရွ ႔၌ မည္သုိ႔မွ်ျခားနားျခင္း ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ယင္းသို႔လူတိုင္းကို တရားဥပေဒအရ အခြင့္အေရး တူညီစြာေပးထားေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီက်ေသာ လကၡဏာအရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္သည္ ေကာင္ေသာစနစ္ဟူ၍ ႏွစ္ၾကိမ္ေျမာက္မွတ္ယူရေပမည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္၏ လကၡဏာရပ္သံုးခ်က္တြင္ ေဖၚျပျပီးသည့္အတိုင္း ၄င္း၏စနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ားက ဥပေဒျပဳလုပ္ႏိုင္ေပသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္လိုက္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို အေျခအေနႏွင့္ အံက်ျဖစ္ေအာင္ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆို၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကျပီး ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားၾကေပမည္။ ေနာင္လာေနာက္သား တရားသူၾကီးမ်ားကလည္း ၄င္းစီရင္ခ်က္ မွတ္တမ္းမ်ားကို ကိုးကား၍ တရားစီရင္ျခင္းျပဳၾကျခင္းျဖင့္ ၄င္းမ်တ္တမ္းမ်ားသည္ ဥပေဒအစစ္မ်ား ျဖစ္လာၾကေပသည္။ ယင္းသို႔တရားသူၾကီး အဆက္အဆက္တို႔က ၄င္းတို႔၏ဆႏၵအတိုင္း ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳစုျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒကိုလိုသလိုဆြဲ၍ လိုသလို ဆံုးျဖတ္ၾကေသာေၾကာင့္ မူလဥပေဒတို႔၏ သေဘာလကၡဏာမ်ား ကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ တရားသူၾကီးမ်ား ျပဳလုပ္ၾကေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ မူလဥပေဒအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္ၾကေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ မူလဥပေဒအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္ၾကေသာဥပေဒတို႔၏ ဆိုလိုရင္းသေဘာမွ တိမ္းယိမ္းကြဲလြဲလာႏိုင္၏။ ဤခ်ိန္ၾကာေညာင္းလာလွ်င္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ လုပ္ထားေသာဥပေဒမ်ား လံုးလံုးပင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ေပသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္လာပါက ဥပေဒမ်ားသည္ တိက်ျပတ္သားမႈမရွိဘဲ လိုသလိုဆြဲ၍ရႏိုင္ေသာ ေျမာ့ၾကိဳးဥပေဒမ်ားကို မည္သို႔ေက်ျပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္အံ့နည္း။ ျပည္သူတို႔ကို ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္ကို အၾကြင္းမဲ့ေကာင္းေသာ စနစ္ဟူ၍ မွတ္ယူရန္ မထိုင္သင့္ေပ။
အဂၤလန္တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈကို ၁၇၀၀ ခုႏွစ္ ဥပေဒျဖင့္ အာဏာအကြယ္ ေပးထားရသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ဘုရင္က ခန္႔အပ္ျပီး ၄င္းတရားသူၾကီးတို႔သည္ ဥပေဒတစ္ခုခုကို မက်ဴးလြန္သမွ်ကာလပတ္လံုး ရာထူးတည္ျမဲခြင့္ရရွိၾကသည္။ တရားသူၾကီးမ်ာကို လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းကသာျဖဳတ္ခ်ႏိုင္၏ သို႔ရာတြင္ တရားသူၾကီးေလးမ်ားကိုမူ ေလာ့ခ်ရန္ ဆယ္လာက ထုတ္ပယ္ပစ္ႏိုင္သည္။ ယင္းသို႔ ေလာ့ခ်ရန္ဆယ္လာက ထုတ္ပယ္မႈမ်ိဳးမွာလည္း အလြန္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တရားသူၾကီးေလးတို႔ ရာထူးမွာလည္း ခိုင္ျမဲေၾကာင္းသိသာ ႏိုင္ေပသည္။
ျပင္သစ္တရားစီရင္ေရးဌာန
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ တရားသူၾကီးမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက စာေမးပြဲစစ္၍ ခန္႔အပ္သည္။ ယင္းသို႔ စာေမးပြဲကို ယွဥ္ျပိဳင္ေျဖဆို၍ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ထားေသာေၾကာင့္ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာ တရားသူၾကီးမ်ားကို ရရွိႏိုင္ေပသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ေနာက္ဆံုးအယူခံရံုးခ်ဳပ္ (The Final Court of Appeal) ေခၚရာထူးခ်ထားေရး တရားရံုး (Court of Cessation) က ျဖဳတ္ခ်ႏို္င္သည္။ ၄င္းတရားရံုးတြင္ တရားသူၾကီး ၇ ဦး ပါ၀င္ေသာ ေကာ္မတီက ရံုးထိုင္၍ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္သည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။
တရားစီရင္ေရးဌာနအမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္း
(၁) Rule of Law ျပည္သူ႔ဥပေဒ
(၂) The Droit Administrative ရာထမ္းမႈထမ္းဥပေဒ
ကမာၻေပၚတြင္ တရားစီရင္ေရးဌာန အနမ်ိဳးအစားအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိသည္။ ၄င္းတို႔မွာ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး အတြက္ တရားဥပေဒ တစ္မ်ိဳးတစ္စားတည္းသာ ထားရွိေသာ "ျပည္သူ႔ဥပေဒ" Rule of Law ႏွင့္ တျခားတစ္ခုမွာ အစိုးရ အရာထမ္းမႈထမ္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳး သာမန္တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးထား၍ တရားစီရင္ေသာ "ရာထမ္းမႈထမ္း" The Droit Administrative Law တု႔ိပင္ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းတရားဌာနႏွစ္မ်ိဳးတို႔၏ ကြဲျပားျခားနားမႈသည္ အဓိကအားျဖင့္ တရားစီရင္ေရးဌာနႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔၏ ဆက္သြယ္ပံုေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း ေတြ ႔ရွိႏိုင္၏။
အကယ္၍ တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ ခ်ယ္လွယ္လႊမ္းမိုးမႈတို႔မွ လံုး၀ကင္းလြတ္ေနလွ်င္ "ျပည္သူ႔ဥပေဒစနစ္ " Rule of Law ျဖစ္ျပိး တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနႏွင့္ ဆက္သြယ္ပံုေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း သိသာႏိုင္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ၄င္းတရားစီရ၈္ေရးစနစ္မ်ားကို လြယ္ကူေအာင္ မွတ္လိုပါက ပထမစနစ္ကို ဥပေဒတစ္မ်ိဳးတည္းရွိေသာ စနစ္ဟုမွတ္ယူျပီး ဒုတိယစနစ္ကိုမူ ဥပေဒႏွစ္္မ်ိဳးစနစ္ဟူ၍ မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ ၄င္းစနစ္ႏွစ္မ်ိဳးတုိ႔၏ အက်ိဳး အျပစ္မ်ားကို ေ၀ဖန္စီစစ္ မၾကည့္မီ ၄င္းတရားဥပေဒမ်ားကို အသံုးျပဳသည့္ တရားစီရင္ေရးဌာနတို႔၏ ဖြဲ႔စည္းမႈကို ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးဆိုသည္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုမွ ျပည္သူတိုင္းအတြက္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳး တစ္စားတည္းျဖင့္ စီရင္ဆံုးျဖတ္ေသာ စနစ္ပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရင္သည္လည္းေကာင္း၊ သူေတာင္းစားသည္လည္းေကာင္း တူညီေသာ ဥပေဒတစ္ခုခုကို ခ်ိဳးေဖာက္လွ်င္ ထိုႏွစ္ဦးအျပစ္တူညီစြာ ခံၾကရလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ "ဥပေဒတစ္မ်ိဳး" စနစ္တြင္ မည္သူတစ္စံုတစ္ေယာက္မွ် ဥပေဒအေပၚ၍ မရွိၾကေပ။ တိုင္းျပည္၏ အထြဋ္အထိပ္ျဖစ္ၾကေသာ ဘုရင္ႏွင့္ သမၼတတို႔မွအစ တိုင္းျပည္၏ေအာက္ဆံုးလႊာမွ ေက်းကြ်န္ေတာင္းစားသူမ်ားအထိ မည္သူမွ်ဥပေဒျပင္ပတြင္ မရွိၾကေပ။ ဥပေဒမ်က္စိ ေရွ ႔ေမွာက္၌ လူတိုင္းသည္ အတူတူသာျဖစ္၏။ ယင္းဥပေးတစ္မ်ိဳးတည္းေသာ စနစ္သည္ ဒီမိုကေရစီက်ေသာေၾကာင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိၾကေပသည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ားကို ဥပေဒျပဳထားသည္ကို ေတြ႔ရွိေပသည္။ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္လိုက္ေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းလႊတ္ေတာ္မွ ျပဳစု လိုက္ေသာဥပေဒမ်ား အေနျဖင့္အေျခအေနအတိုင္းႏွင့္ အံက်ကုိက္ညီရန္မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ယင္းသို႔အေျခအေနႏွင့္ အံက်မျဖစ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကိုကိုင္စြဲ၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ရန္မွာလည္း အေျခအေနႏွင့္ကိုက္ညီႏိုင္သေလာက္ကိုက္ညီေအာင္ ျပန္ဆို၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကရေပသည္။ ဤသို႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားျပီး ေနာင္လာေနာင္သားတရား သူၾကီးကလည္း ထိုစီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွတ္တမ္းမ်ားကို ကိုးကား၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ ကာလၾကာေသာအခါ တရားသူၾကီးတို႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ဥပေဒအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ဥပေဒျပဳလုပ္ငန္းလုပ္ၾကသ္ညဟူ၍ မွတ္ယူရျခင္းျဖစ္၏။
တရားသူၾကီးမ်ား၏ အဓိကလုပ္ငန္းသည္ လူတစ္ဦးစီကို ဥပေဒအရအကာအကြယ္ ေပးရန္ပင္ျဖစ္သည္။ လူတစ္ဦးကို လူတစ္ေယာက္ကေသာ္လည္းေကာင္း လူတစ္ဦးကို အစိုးရႏွင့္တကြ လူမ်ားစုကေသာ္လည္းေကာင္း တရားလက္လြတ္ အႏိုင္က်င့္ မတရားျပဳလုပ္ျခင္းတို႔မွ ကာကြယ္ေပးရန္သည္ တရားစီရင္ေရးဌာန၏ အလုပ္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ လႊမ္းမိုးမႈမွ လံုး၀ကင္းလြတ္ရေပသည္။
(၁) အထက္ပါအတိုင္း ဥပေဒမ်ိဳးသာရွိျခင္း။
(၂) တရားသူၾကီးမ်ား ဥပေဒျပဳရျခင္း။
(၃) တရားစီရင္ေရးဌာနသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔ႏွင့္ ကင္းလြတ္ေနျခင္းတို႔သည္ ဥပေဒ တစ္မ်ိဳး စနစ္၏ထူးျခားေသာ လကၡဏာသံုးရပ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္ေကာင္းက်ိဳးမ်ား
(၁) တရားစီရင္ေရးဌာန၏ တာ၀န္၀တၱရားသည္ ျပည္သူျပည္သား တစ္ေယာက္ကို တျခားျပည္သူျပည္သားတစ္ေယာက္ႏ်င့္ အစိုးရတို႔က တရားမဲ့ျပဳက်င့္ျခင္းတို႔မွ ကာကြယ္ရန္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ား၏တာ၀န္ကို ေက်ျပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေစရန္ တရားစီရင္ေရးဌာနကို အစိုးရအဖြဲ႔၏ က်န္ႏွစ္ဌာနျဖစ္ေသာ ဥပေဒျဖစ္ေသာဥပေဒႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတို႔မွ သီးျခားခြဲ၍ တည္ေထာင္ထားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္အတြက္ စိုးရိမ္မႈေၾကာင့္ ဂတိလိုက္စားမႈ၊ မ်က္ႏွာၾကီးရာ ဟင္းဖတ္ပါမႈ စသည္တို႔ႏွင့္ ကင္းကာတရားပိုးကို ရြာသြန္းျဖိဳးႏိုင္ၾကေပသည္။ တိုင္းျပည္တြင္း၌ ဤဥပေးတစ္မ်ိဳးစနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ မလိုလားအပ္ေသာ တရားမဲ့မႈမ်ား ကင္းလြတ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းေသာစနစ္ဟု ယူဆရေပမည္။
(၂) ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္သည္ လူတန္းစားခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်က္စိ ေရွ ႔ေမွာက္၌ အတူတူသာျဖစ္ၾက၏။ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မွ်ဥပေးကို က်ဳးလြန္ခြင့္မရွိေပ။ ဘုရင္ႏွင့္ သူေတာင္းစားသည္ လူမႈဆက္ဆံေရးေလာက၌ မိုးႏွင့္ေျမပမာ ကြာျခားလွေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၄င္းတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ဥပေး၏ မ်က္ေမွာက္ေရွ ႔၌ မည္သုိ႔မွ်ျခားနားျခင္း ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ယင္းသို႔လူတိုင္းကို တရားဥပေဒအရ အခြင့္အေရး တူညီစြာေပးထားေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီက်ေသာ လကၡဏာအရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္သည္ ေကာင္ေသာစနစ္ဟူ၍ ႏွစ္ၾကိမ္ေျမာက္မွတ္ယူရေပမည္။
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္၏ လကၡဏာရပ္သံုးခ်က္တြင္ ေဖၚျပျပီးသည့္အတိုင္း ၄င္း၏စနစ္တြင္ တရားသူၾကီးမ်ားက ဥပေဒျပဳလုပ္ႏိုင္ေပသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္လိုက္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို အေျခအေနႏွင့္ အံက်ျဖစ္ေအာင္ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆို၍ တရားစီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကျပီး ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားၾကေပမည္။ ေနာင္လာေနာက္သား တရားသူၾကီးမ်ားကလည္း ၄င္းစီရင္ခ်က္ မွတ္တမ္းမ်ားကို ကိုးကား၍ တရားစီရင္ျခင္းျပဳၾကျခင္းျဖင့္ ၄င္းမ်တ္တမ္းမ်ားသည္ ဥပေဒအစစ္မ်ား ျဖစ္လာၾကေပသည္။ ယင္းသို႔တရားသူၾကီး အဆက္အဆက္တို႔က ၄င္းတို႔၏ဆႏၵအတိုင္း ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပဳစုျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒကိုလိုသလိုဆြဲ၍ လိုသလို ဆံုးျဖတ္ၾကေသာေၾကာင့္ မူလဥပေဒတို႔၏ သေဘာလကၡဏာမ်ား ကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ တရားသူၾကီးမ်ား ျပဳလုပ္ၾကေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ မူလဥပေဒအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္ၾကေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ မူလဥပေဒအဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္ၾကေသာဥပေဒတို႔၏ ဆိုလိုရင္းသေဘာမွ တိမ္းယိမ္းကြဲလြဲလာႏိုင္၏။ ဤခ်ိန္ၾကာေညာင္းလာလွ်င္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ လုပ္ထားေသာဥပေဒမ်ား လံုးလံုးပင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ေပသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္လာပါက ဥပေဒမ်ားသည္ တိက်ျပတ္သားမႈမရွိဘဲ လိုသလိုဆြဲ၍ရႏိုင္ေသာ ေျမာ့ၾကိဳးဥပေဒမ်ားကို မည္သို႔ေက်ျပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္အံ့နည္း။ ျပည္သူတို႔ကို ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဥပေဒတစ္မ်ိဳးစနစ္ကို အၾကြင္းမဲ့ေကာင္းေသာ စနစ္ဟူ၍ မွတ္ယူရန္ မထိုင္သင့္ေပ။
Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ
0 comments:
Post a Comment
comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။