November 5, 2009

Political Science Part (31)

တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္

တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံတြင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ေအာက္လႊေတာ္ဟူ၍ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မရွိပဲ တစ္ခုတည္းသာ ရွိသည္။ ၄င္းလႊတ္ေတာ္ကို အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ (National People Congress) ဟူ၍ ေခၚဆိုျပီး အမတ္ေပါင္း "၁၂၂၆" ေယာက္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ အမတ္ဦးေရအမ်ားဆံုးေသာ လႊတ္ေတာ္ပင္ျဖစ္သည္။ ၄င္းလႊတ္ေတာ္ကို ျပည္နယ္မ်ား၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၊ ျမဴအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အေ၀းေရာက္ တရုတ္အမ်ိဳးသားတို႔၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာေၾကာင့္ လူတန္းစားေပါင္းစံု ပါ၀င္ေသာ လႊတ္ေတာ္လည္း မည္ေပသည္။

အမတ္သက္တမ္း "၄" ႏွစ္ျဖစ္ေသာ္လည္း မည္သည့္အမတ္ကိုမဆို ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္က အခ်ိန္မေရြးျပန္လည္ ေခၚယူအစားထိုးႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမတ္တစ္ေယာက္သည္ ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္တို႔၏၏ အလိုဆႏၵကို မဆန္႔က်င္၀ံ့ေပ။ ယင္းသုိ႔ အမတ္သက္တမ္း မျပည့္မီ အမတ္မျဖစ္မွ ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္တို႔က ရုပ္သိမ္းျခင္းကို "ျပည္လည္ေခၚယူျခင္း" (Recall) ဟူ၍ မွတ္ယူနားလည္ၾကသည္။

လြတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းကို တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္သာ စည္းေ၀းေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ 1/5 ကစည္းေ၀းက်င္းပရန္ ေတာင္းဆိုလွ်င္ က်င္းပေပးရသည္။ ထို႔ျပင္ လႊတ္ေတာ္ကခန္႔ထားေသာ ေကာ္မတီအေနျဖင့္ အလိုဆႏၵရွိလ်င္လည္း လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း က်င္းပႏိုင္ေပသည္။ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ တစ္ခုတည္း ရွိသည့္အေလ်ာက္ ဥပေဒအားလံုးကို ၄င္းဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ကသာ ျပဳလုပ္ရသည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ၂/၃ ေသာမဲျဖင့္ ျပင္ဆင္ႏိုင္သည့္အျပင္ စစ္ေက်ညာျခင္း၊ စစ္ေျပျငိမ္းျခင္း၊ ရာထူးမ်ားခန္႔ျခင္း ျဖဳတ္ျခင္း၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ဒု၀တ္ၾကီးခ်ဳပ္တို႔ကိုခန္႔ျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္စတင္ စည္းေ၀းစဥ္သက္တမ္း ၄ ႏွစ္ရွိ ေကာ္မတီခန္႔အပ္ျခင္းအစည္တုိ႔ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။

လႊတ္ေတာ္ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေသာေကာ္မတီ၌ ...

(၁) ဥပေဒမ်ား အဓိပၸါယ္တို႔ကို ေျဖရွင္းေပးရျခင္း။
(၂) ႏိုင္ငံတြင္းဖြဲ႔ စစ္ဥပေဒထုတ္ျပန္ေရး ဆံုးျဖတ္ရျခင္း။
(၃) ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မကိုက္ညီေသာအစိုးရ၏ ျပဳမႈခ်က္မ်ားကို တားဆီးႏိုင္ျခင္း။
(၄) စစ္ေျပျငိမ္းစာခ်ဳပ္ကို အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ျခင္း။

စေသာအာဏာမ်ားရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းေကာ္မတီမွာ တန္ခိုးအားဏာၾကီးမားေသာ အဖြဲ႔ပင္ျဖစ္ေပသည္။

လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခု၏ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

၁။ ဒုတိယလႊတ္ေတာ္ထားရွိျခင္းေၾကာင့္ တရားဥပေဒျပဳစုရာ၌လည္းေကာင္း၊ ျပင္ဆင္ရာ၌လည္းေကာင္း၊ အလ်င္အစိုလုပ္၍ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ တရားဥပေဒေရးရာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္၊ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္၊ ေဆးေဆး ေလးေလး ျပဳလုပ္ရသျဖင့္ အမွားနည္းေပမည္။ ထို႔ျပင္ပါတီတစ္ခုကေသာ္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ တစ္ခုကေသာ္လည္းေကာင္း အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ ျပဳလုပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားျခင္းျဖင့္ လူထု၏ လြတ္လပ္မႈကို လံုျခံဳစိတ္ခ်ရေစသည္။

၂။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုရွိျခင္းေၾကာင့္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အျပိဳင္အဆိုင္သေဘာရွိေနေပသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႔အေနျဖင့္ လြတ္လပ္မႈရွိကာ တန္ခိုးအာဏာၾကီးမားခြင့္ရရွိသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ႔သည္ ပါလီမန္၏ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ျဖစ္မေနေသာေၾကာင့္ ေဆာင္ရြက္စရာရွိသည္ကတို႔ကို လ်င္ျမန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္။ ယင္းသို႔ အေရးၾကီးေသာ ျပႆနာမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္တိုးတက္မႈ ရရွိေပသည္။

(၃) လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားရွိျခင္းေၾကာင့္ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေသာေၾကာင့္ လူတန္းစားအသီးသီးတို႔မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထဲတြင္ ပါ၀င္ခြင့္ရရွိေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီသေဘာႏွင့္ ကိုက္ညီသည္။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံျဖစ္လွ်င္ လူမ်ိဳးစုအသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ခြင့္ရရွိေစရန္ ဒုတိယလႊတ္ေတာ္ရွိရေပမည္။

(၄) ဒုတိယလႊတ္ေတာ္ရွိျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္၏ ပညာရွိၾကီးမ်ား အရည္အခ်င္းရွိျပီး လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အၾကံအဖန္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္မ်ားကို ရရွိျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္တိုးတက္မႈရရွိႏိုင္ေပသည္။

(၅) လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုရွိေသာေၾကာင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႏိုင္နင္းစြာျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ ၄င္းတို႔မွာ ...

(၁) တရားဥပေဒျပဳလုပ္ျခင္း။
(၂)ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္ျခင္း။
(၃) ေရြးေကာက္ေတာ္ အရာရွိမ်ားအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း၊ (Electoral Colleges)
(၄) အေရးၾကီးေသာျပႆနားအတြက္ စံုစမ္းေရးေကာ္မတီခန္႔၍ စံုစမ္းႏိုင္ျခင္း။
(၅) ျပည္သူ႔ဘ႑ာထိန္းသိမ္းျခင္း။
(၆) တခ်ိဳ ႔ဥပေဒအဖြဲ႔တို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို သံုးစြဲရာထူးခန္႔ျခင္း၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္မ်ားကို အတည္ျပဳျခင္း။
(၇) တရားစီရင္ေရး အာဏာကိုအသံုးျပဳ၍ တရားစီရင္ျခင္း။
(၈) ျပည္သူလူထု၏ အသိတရားကို ထက္ျမက္တိုးတက္ျမင့္မားေစျခင္း စေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။

လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားရိွျခင္း၏ ဆုိးက်ိဳးမ်ား


၁။ အထက္လႊတ္ေတာ္သည္ တန္ခိုးပါ၀ါအထူးတလည္မရွိဘဲ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ မျခားနားပါက လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခု ထားရွိျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာေတာ္ကို ျဖဳန္းတီးရာသာက်ေပလိမ့္မည္။

၂။လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားရွိျခင္းေသာေၾကာင့္ ဥပေဒေရးရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာ၊ တရားစီရင္ေရးရာ အစရွိေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စက္ယႏၱယားကို မလိုလားအပ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေႏွးေကြးေစသည္။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခု တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု သေဘာခ်င္းမတိုက္ဆိုင္ပါက ေျဖရွင္းရန္ အၾကပ္အတည္း ေတြ႔ရွိစျမဲျဖစ္သည္။ အဂၤလန္တြင္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ သေဘာမတိုက္ဆိုင္ပါက ေအာက္လႊတ္ေတာ္၏ ဤအဆိုျပဳခ်က္ကို အထက္လႊတ္ေတာ္က ဗီဒိုအာဏာသံုး၍ ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္သည္။ ၾသစေတးလ်တြင္မူ လႊတ္ေတာ္ကိုဖ်က္၍ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာ္ခံသည္။ ယင္းသို႔မၾကာခဏျဖစ္ပါက တိုင္းျပည္၏ တိုးတက္မႈကို ထိခုိက္ႏိုင္ေပသည္။

၃။ တိုင္းျပည္ငယ္၍ ယူနီတရီႏိုင္ငံျဖစ္ကာ ျပည္သူျပည္သားတို႔လည္း လူမ်ိဳးစေလ့ထံုးစံ၊ သေဘာအယူ၀ါဒ တူညီၾကလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုထားျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးမမ်ားႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံသည္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္က အထက္လႊတ္ေတာ္ကို ျဖတ္သိမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္အာဖရိက တိုင္းျပည္၏ ျပည္နယ္အားလံုးတြင္ လည္းေကာင္း၊ ကေနဒါႏိုင္ငံ၏ ျပည္နယ္ႏွစ္နယ္မွအပ က်န္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း အထက္လႊတ္ေတာ္တို႔ကို ဖ်က္သိမ္းျပီးခဲ့ၾကေပျပီ။

0 comments:

Post a Comment

comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။

 
ယခုသင္ဖြင့္ၾကည့္ေနေသာ ဘေလာ့ဂ္အား Mozilla Firefox ျဖင့္ဖြင့္ၾကည့္ပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။