Political Science Part (14)

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ အပိုင္း (၁၄)

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒမ်ား

ဥပေဒကို အၾကမ္းအားျဖင့္ ခြဲၾကည့္ပါက ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားေတြ႔ရွိရေပမည္။ တမ်ိဳးမွာ အစိုးရအဖြဲ႔က လိုက္နာရန္ ျပည္သူတို႔က ေရးဆြဲထားေသာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒျဖစ္ျပီး အျခားတစ္မ်ိဳးမွာ ျပည္သူတို႔ကလိုက္ နာရန္ အစိုးရက ေရးဆြဲျပဌာန္းထားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ၄င္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမ်ား ကို ထပ္မံခြဲၾကည့္ပါက ေအာက္ပါအတိုင္း (၅) မ်ိဳး ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

၁။ ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ား
၂။ စီရင္ခ်က္မ်ား၊ ျဖတ္ထုံးမ်ား
၃။ ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႔မွ ျပဳလုပ္ေသာဥပေဒမ်ား
၄။ၾကားျဖတ္ တဆင့္ထုတ္ ဥပေဒမ်ား(bye law)
၅။ အမိန္႔ျပန္တမ္းမ်ား ျဖစ္သည္။

ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္လွ်င္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း ထုံးတမ္းစဥ္လာကိုခ်ိဳးေဖာက္ပါက ထိေရာက္စြာ ျပစ္ဒဏ္မေပးႏိုင္ေပ။ ဥပမာ ဥပုလ္မေစာင့္ ဆြမ္းမေလာင္းျခင္း၊ ဘုရားပန္း ဆီမီးမကပ္လွဴျခင္း ၀ါတြင္းလက္ထပ္ျခင္းစေသာ အစဥ္အလာမ်ားကိုခ်ဳိးေဖာက္ပါက ဥပေဒအရအေရးမယူႏိုင္ေပ။ သို႔ရာတြင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကမူ ထိုအစဥ္အလာ ခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအား အျပစ္တင္၊ ကဲ့ရဲ ႔ ၀ိုင္းပယ္တတ္ၾကသည္။

တိုင္းျပည္တစ္ျပည္၌ ဖြ႔ဲစည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒသည္ အေရးၾကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမ်ားကို အစိုးရကသာအမ်ားအားျဖင့္ ျပဳလုပ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒမူကို ျပည္ သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ အထူးတလည္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ “တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ “ကေရးဆြဲသည္။ ဖြဲ႔ စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ အစိုးရအဖြဲ႔ကလုိက္နာရန္ပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ၄င္းအ ေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္၍မည္သည့္ကိစၥတစ္ခုကိုမွ် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္မရွိေပ။ ျပည္သူလူထုသည္ အစိုးရ အား ၄င္းတို႔ကိုမည္ကဲ့သို႔အုပ္ခ်ဳပ္ရမည္ အစိုးရအဖြဲ႔ကိုလည္း မည္ကဲ့သို႔ေသာအသြင္အျပင္မ်ိဳးျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရ မည္ဟု အေျခခံဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္းထား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကုိ အစိုးရႏွင့္ျပည္သူတို႔ သေဘာတူ ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာစာခ်ဳပ္တစ္ခု ဟူ၍ ယူဆႏိုင္သည္။

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကို မွတ္တမ္းတင္ထားေသာဥပေဒႏွင့္ မွတ္တမ္းမတင္ထား ေသာဥပေဒဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားခဲြျခားႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ဤကဲ့သို႔မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ (Documentary) ႏွင့္ မွတ္တမ္းမတင္ထားေသာ ဥပေဒ(Non Documentary) ဟူ၍ ခြဲျခားျခင္းမွာ အေရးမ ၾကီးေပ။ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ျဖစ္ေစ၊ မွတ္တမ္းမတင္ထားေသာ ဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားပင္ျဖစ္ေစ အေျခခံဥပေဒ၌ အက်ဳံး၀င္ေနလွ်င္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒဟူ၍သာ ယူဆသင့္သည္။

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကိုမွတ္တမ္းတင္၊ မွတ္တမ္းမတင္ခြဲျခားျခင္းထက္ ျပင္ဆင္ရန္ လြယ္ကူေသာ ဥပေဒ (Flexible Constitution) ႏွင့္ ျပင္ဆင္ရန္ခက္ခဲေသာဥပေဒ (Rigid Constitution)ဟူ ၍ခြဲျခားျခင္းကပို၍အေရးၾကီးေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ မည္သည့္ႏိုင္ငံမွ မွတ္တမ္း တင္ထားေသာ ဥပေဒခ်ည္းသက္သက္ မရွိသကဲ့သို႔မည္သည့္ႏိုင္ငံတြင္မွလည္း မွတ္တမ္းတင္မထားေသာ ဥပေဒခ်ည္းသက္သက္ မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဥပမာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကို သာမန္အားျဖင့္ ၾကည္႔ ပါမူ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ဟုယူဆရေသာ္လည္း လက္ေတြ႔အုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ မွတ္တမ္းတင္ ထားေသာ ဥပေဒႏွင့္မလုံေလာက္ေသာေၾကာင့္ ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို အသုံးျပဳရေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္။

ျဗိတိသွ် ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကို စမ္းစစ္ၾကည္႔ပါက သာမန္အားျဖင္႔ မွတ္တမ္းတင္မ ထားေသာ ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရေပသည္။ သို႔ရာတြင္ လက္ေတြ႔အုပ္ခ်ဳပ္ရာ၌ ပါလီမန္က ျပဳလုပ္သည့္မွတ္တမ္းတင္ထားေသာဥပေဒမ်ားကို အသုံးျပဳရေၾကာင္းေတြ႔ရွိရေပသည္။

Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ