Republic of Cuba

၅၇။က်ဴးဘား
(Cu ba)
Republic of Cuba

ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း
၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ခရစ္စတိုဖာကိုလံဘတ္မွ ကြ်န္းကိုရွာေဖြေတြ႔ရွိျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ေဒသခံ အေမရင္ဒီးယန္း လူမ်ိဳးမ်ား တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့နည္းသြားခဲ့သည္။ ေနာက္ထပ္ရာစုႏွစ္ ေျမာက္မ်ားစြာစပိန္ ကိုလိုနီ အျဖစ္ တိုးတက္ လာခဲ့သည္။ အာဖရိကမွ ကြ်န္းအေျမာက္အမ်ားတင္သြင္းျပီး ေကာ္ဖီ ႏွင့္ သၾကားခင္းမ်ားတြင္ ေစခိုင္းခဲ့သည္။ ဟာဗားနား ဆိပ္ကမ္းသည္ မကၠဆီကိုႏွင့္ ပီရူးမွ စပိန္သို႔သြင္းေသာ ေက်ာက္မ်က္ ကုန္သေဘၤာမ်ားအဓိက ဆိပ္ကမ္းတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ စပိန္တို႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားက ထိုးႏွက္ခဲ့ျပီး မၾကာခဏဆိုသလို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မႈမ်ားျဖစ္ပြါးခဲ့ရာ စပိန္တို႔ကလည္း ရက္စက္စြာႏွိမ္နင္းျဖိဳခြင္းေလ့ရွိသည္။ ၁၈၉၈ ခုႏွစ္ တြင္ အေမရိကန္ စပိန္စစ္ပြဲအတြင္း စပိန္အစိုးရကို ဖယ္ရွားပစ္ရန္က်ဴးဘားလူမ်ိဳးမ်ားကို အေထာက္အပံ့မ်ားေပးျခင္းျဖင့္ စပိန္ကိုလိုနီက်ဴးဘားအေရးတြင္ အေမရိကန္တို႔ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခဲ့သည္။ ၁၉၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္ျဖင့္ က်ဴးဘားသည္ အေမရိကန္ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ က်ဴးဘားကြ်န္း တြင္ စစ္ဘက္ႏွင့္ျခစားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသာၾကီးစိုးေသာ အစိုးရမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၉ တြင္ ဖီးဒယ္ ကက္စထရို ဦးေဆာင္ေသာေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ႏွစ္ငါးဆယ္မွ်ၾကာေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလတြင္ သူ၏ညီ ရာအူးကက္စထရိုကို အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။ ဆိုဗီယက္ အားေပးေထာက္ပံံ့ေသာ က်ဴးဘား၏ ကြန္ျမဴနစ္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ၁၉၆၀ ၊၁၉၇၀ ၊၁၉၈၀ ၊ႏွစ္မ်ားတြင္ လက္ တင္အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အာဖရိက ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ကူးစက္ပ်ံ့ႏွံ ့သြားခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ တြင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမွ ႏွစ္စဥ္ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ ၄ ဘီလီယံေဒၚလာ မွ ၆ ဘီလီယံေဒၚလာခန္႔ ရပ္ဆိုင္း သြားေသာအခါ က်ဴးဘား စီးပြားေရးကို အၾကီးအက်ယ္ထိခိုက္ေစခဲ့သည္။ ဤသို႔စီးပြားေရးက်ဆင္းသြားျခင္းသည္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွစ၍ အေမရိ ကန္၏စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့သည္။ လက္ျဖစ္ေဖါင္မ်ား၊ လူကုန္ကူးသူမ်ား ၊ ေလ ေၾကာင္းလမ္းမ်ား၊ အေနာက္ေတာင္ဘက္နယ္စပ္ေဒသ စသည့္တို႔မွ တစ္ဆင့္အ ေမရိကန္အတြင္းသို႔ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္မႈမ်ားက ျပႆနာတစ္ခု အျဖစ္ရွိေနသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရး ႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ကမ္းေျခေစာင့္ တပ္မ်ား၏စာရင္းဇယား အရခိုး၀င္ျဖတ္ေက်ာ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းသူ 2,656 ဦးအထိရွိခဲ့သည္။

ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
ကာရစ္ဘီယန္ ၊ ကာရစ္ဘီယန္ ပင္လယ္ႏွင့္ ေျမာက္အတၱလႏိၱတ္ သမုဒၵရာ ၾကားရွိကြ်န္း။
ဖေရာရီဒါျပည္နယ္ ကီ၀က္ ၏ ေတာင္ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
အေမရိက အလယ္ပိုင္း ။ကာရစ္ဘီယန္ ပင္လယ္ ။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 110,860 sq km
မ - 0 sq km
စုစုေပါင္း - 110,860 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
အေမရိကန္ေရတပ္ အေျခစိုက္ ဂြါတာနာမို ပင္လယ္ေအာ္ - 29 km

ကမ္းရိုးတန္း
3,735 km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းေဒသ ၊ကုန္သည္ေလတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္သမမွ်တေသာရာသီဥတုရွိ။
နို၀င္ဘာလ မွ ဧျပီ လ အထိ ေျခာက္ေသြ႔ရာသီ။
ေမလ မွွ ေအာက္တိုဘာလ အထိ မိုးရာသီ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
အမ်ားအားျဖင့္ျပန္႔ျပဴးညီညာေသာေျမျပန္႔မ်ားႏွင့္ လႈိင္းထေသာေျမျပန္႔မ်ား။
အေရွ႕ေတာင္ဘက္တြင္ ၾကမ္းတမ္းေသာ ေတာင္ကုန္းမ်ားႏွင့္ေတာင္မ်ား။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ကြာျခားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ကာရစ္ဘီယန္ ပင္လယ္ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဖီကိုတာကီီြနုိ - 2,005 km

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ကိုေဘာ့သတၱဳ ။နီကယ္၊သံရိုင္း ။ခရိုမီယမ္သတၱဳ။ ေၾကးနီ။ဆား။သစ္။ဆီလီကာ။
ေရနံ ။စိုက္ပ်ိဳးေျမ။

လူ ့အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 11,432,953 (2008)
လူဦးေရတိုးႏႈန္း 0.251 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 11.27 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 7.19 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 75.02 ႏွစ္
မ - 79.64 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 77.27 ႏွစ္ (2008)

လူမ်ိဳး
က်ဴးဘန္း

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
လူျဖဴ - 65.1 %
မူလတို ႏွင့္ မတ္စတီဇို - 24.8 %
လူမည္း - 10.1 %

ကိုးကြယ္မႈ
ရိုမန္ကက္သလစ္ - 85 %
ပရိုတက္စတင့္၊ ေယေ၀ါဟာသက္ေသ၊ ဂ်ဴး ၊ ဆန္တားရီးယား ၊

ဘာသာစကား
စပိန္

ျမိဳ႕ေတာ္
ဟာဗားနား

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား