Republic of Botswana

၂၉။ေဘာ့စြါနာ(Botswana)
Republic of Botswana

ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း
ယခင္ျဗိတိန္လက္ေအာက္ခံ ဘက္ခြ်မ္နာလန္းသည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ ေဘာ့စြါနာအမည္သို႔ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚ ခဲ့သည္။ ႏွစ္ေလးဆယ္ခန္႔ အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ ရွိျပီး တိုးတက္ေသာ လူမႈေရး၀ါဒမ်ား ၊ ေအာင္ျမင္ေသာ အဓိကရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈမ်ားေၾကာင့္ အာာဖရိကတိုက္တြင္ အတိုးတက္ဆံုးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ စိန္တူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းမွာ တိုင္းျပည္၏အဓိက စီးပြါး ေရးျဖစ္သည္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိျပီး သဘာ၀ေတာေတာင္ အရင္းအျမစ္မ်ားေပါၾကြယ္၀ျခင္းေၾကာင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းလည္း ျဖစ္ထြန္း ေအာင္ျမင္သည္။ ေဘာ့စြါနာသည္ ကမၻာေပၚတြင္ HIV/ AIDS ကူးစက္မႈနႈန္းအျမင့္ဆံုး ႏိုင္ငံံမ်ားတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ HIV/ AIDS စနစ္တက်တားဆီးကာကြယ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာလည္း အာဖရိကတြင္ အတိုးတက္ဆံုးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္၏ ။



ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အာဖရိကေတာင္ဘက္ ။ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံေျမာက္ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
အာဖရိက ။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 600,370 sq km
ေရ - 15,000 sq km
စုစုေပါင္း - 600,370 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
နမ္မီးဘီးယား - 1360 km
ေတာင္အာဖရိက - 1840 km
ဇင္ဘာေဘြ - 831 km

ကမ္းရိုးတန္း
မရွိ (ကုန္းတြင္းပိတ္)

ရာသီဥတု
မိုးနည္းပါး ။ ေႏြးေထြးေသာ ေဆာင္းရာသီႏွင့္ ပူေသာေႏြရာသီ ရွိ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
အမ်ားအားျဖင့္ျပန္႔ျပဴးညီညာ၍ အနည္းငယ္လႈိင္းတြန္႔ေသာ ေျမျပန္႔ရွိ။
အေနာက္ေတာင္ဘက္တြင ခါလါဟာရီ ကႏၱာရရွိ ။

မ်က္ႏွာျပင္အထက္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း လင္ပိုပို ႏွင့္ ရွာရွီျမစ္ဆံု - 513 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ရႈိဒီလို ေတာင္ကုန္း - 1,489 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
စိန္ ၊ ေၾကးနီ ၊ နီကယ္၊ ဆား ၊ ဆိုဒါျပာ ၊ပိုတက္ ၊ ေက်ာက္မီးေသြး ၊ သံရိုင္း ၊ ေငြ ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 1842,323 ဦးေရ
လူဦးေရတိုးႏႈန္း 1.434 % (2008)
ေမြးဖြားနႈန္း 22.96 /1000ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးနႈန္း 14.02 /1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 51.28 ႏွစ္
မ - 49.02 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 50.16 ႏွစ္ (2008)


HIV/AIDS ေရာဂါသည္ 350,000 (2003)
HIV/AIDS ျဖင့္ေသဆုံးသူ 33,000 (2003)

လူမ်ိဳး
ေမာ့စြါနာ (အနည္းကိန္း)
ဘက္စြါနာ (အမ်ားကိန္း)

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
ရွ၀ါနာ (ဆက္စြါနာ) – 79 %
ကလန္ဂါ - 11 %
ဘဆာ၀ါ - 3 %
ဂလာဂါဒီ ႏွင့္ လူျဖဴအပါအ၀င္ အျခား - 7 %

ကိုးကြယ္မႈ
ခရစ္ယာန္ - 71.6 %
ဘာဒီမို - 6 %
အျခား - 1.4 %
အမည္မသိ - 0.4 %
ဘာသာမဲ့ - 20.6 %

ဘာသာစကား
ဆက္စြါနာ - 78.2 %
ကလန္ဂါ - 7.9 %
ဆက္ဂလာဂါဒီ - 2.8 %
အဂၤလိပ္ - 2.1 % (ရုံးသံုး)
အျခား - 8.6 %
အမည္မသိ - 0.4 %

ျမိဳ႕႔ေတာ္
ဂါဘိုရြန္ (Gaborone)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား