Thursday, July 30, 2009
0000
၃၂။ျဗိတိသွ် အင္ဒီယန္း သမုဒၵရာ ပိုက္နက္
(ျဗိတိန္ ပိုက္နက္နယ္ေျမ)
British Indian Ocean Territory (BIOT)
(Overseas territory of the UK)
(ျဗိတိန္ ပိုက္နက္နယ္ေျမ)
British Indian Ocean Territory (BIOT)
(Overseas territory of the UK)
ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း
ျဗိတိန္ဘုရင္ ကိုလိုနီ ေမာ္ရီတီးယပ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနျဖင့္ ပထမဦးစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပီး 1965 တြင္ ျဗိတိသွ် အင္ဒီယန္း သမုဒၵရာပိုင္နက္ (British Indian Ocean Territory – BIOT) တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ျဗိတိန္ ႏိုင္ငံ၏ ပင္လယ္ရပ္ျခားနယ္ေျမ အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ 1976 ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ ကြ်န္းမ်ားျဖင့္ဖြဲ႔ စည္းထားေသာ ယင္းနယ္ေျမကိုေဆးရွဲ(လ္စ္) (Seychelles) ဟူ၍ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ကား အဓိကကြ်န္းအုပ္စုေျခာက္ခုပါ၀င္ေသာ ဟာေဂါ့(စ္) ကြ်န္းစု (hagos Archipelago) သာ (BIOT) အျဖစ္ရွိေတာ့ သည္။ ေတာင္ဘက္စြန္းရွိ အၾကီးဆံုး ဒိုင္ေယရို ဂါစီယာ ကြ်န္းမ်ားသည္ ျဗိတိန္ - အေမရိကန္ ပူးတြဲေရး တပ္ ေထာက္ပံ့ေရးဌာနျဖစ္သည္။ က်န္ကြ်န္းမ်ားမွာ လူသူေနထိုင္ျခင္းမရွိေပ။ 1967 မွ 1973 ႏွစ္မ်ားၾကားကာလတြင္ ကြ်န္းမ်ားေပၚတြင္ ဦးစြာအေျခခ်ေနထိုင္သူ စိုက္ပ်ိဳးေရးအလုပ္သမားမ်ားက္ို ေမာ္ရီတီးယပ္ ႏွင့္ ေဆးရွဲ(လ္စ္) သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေစခဲ့သည္။ 1967 ခုႏွစ္မွ 1973 ခုႏွစ္အထိ ေစ့စပ္ညွိနႈိင္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ျခင္းခံရေသာ ခ်ာရိုစီယန္ ကြ်န္းသားမ်ားအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးအေနျဖင့္ ျဗိတိသွ်အစိုးရက ရံပံုေငြတစ္ရပ္ တည္ ေထာင္ေပးခဲ့သည္။ 1998 အစပိုင္းတြင္ ကြ်န္းသားမ်ားသည္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ပိုမိုရရွိေရးႏွင့္ ကြ်န္းေပၚတြင္ျပန္လည္ ေနထိုင္ခြင့္ရေရးအတြက္ျဗိတိသွ်ကို တရားစဲြဆိုခဲ့သည္။ 2005– 2007 ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ျဗိတိသွ်တရားရံုးမွ 2004 – BIOT ဖြဲ ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ကြ်န္းသားမ်ားကို ေနထိုင္ခြင့္မေပးဘဲ၊ အထူးစစ္တပ္ထားရွိမႈကို ခြင့္ျပဳ ထားေသာ လူ၀င္မႈေပၚလစီမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္၊ 2005ခုႏွစ္တြင္ အျမင့္ဆံုးအယူခံရုံးျဖစ္ေသာ အထက္လႊတ္ ေတာ္ (House of Loards) က ျဗိတိသွ်အစိုးရကို မ်က္ႏွာသာေပးလ်က္ေအာက္ရုံး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး ခ်ာရိုစီယန္ ကြ်န္းသားမ်ား ျပန္လည္ အေျခခ်ခြင့္မရွိ ဟူ၍ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းရွိကြ်န္းစု။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ေတာင္ဘက္။အာဖရိကႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားလမ္းခုလပ္။
ေျမပံုအညႊန္း
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးေျမပံု ။
ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 60 sq km
ေရ - 54340 sq km
စုစုေပါင္း - 54,340 sq km
ထိစပ္နယ္ေျမ
မရွိ ။
ကမ္းရိုးတန္း
698 km
ရာသီဥတု
အပူပိုင္း ပင္လယ္ရာသီဥတု။ ပူ၍စိုစြတ္ ။ ကုန္သည္ေလတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ သမမွ်တေသာ ရာသီဥတုရွိ။
ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေျမနိမ့္ျပန္႔ျပဴး ။ (ကုန္းေျမအမ်ားစုမွာ ႏွစ္မီတာထက္ပိုမျမင့္ေခ်)
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း အိႏိၵယသမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဒီငယ္ရိုဂါစီယာရွိ အမည္မရွိေနရာတစ္ခု - 15 m
သဘာ၀အရင္းအျမစ္
အုန္းသီး၊ ငါး၊ ၾကံ။
ျဗိတိန္ဘုရင္ ကိုလိုနီ ေမာ္ရီတီးယပ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနျဖင့္ ပထမဦးစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပီး 1965 တြင္ ျဗိတိသွ် အင္ဒီယန္း သမုဒၵရာပိုင္နက္ (British Indian Ocean Territory – BIOT) တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ျဗိတိန္ ႏိုင္ငံ၏ ပင္လယ္ရပ္ျခားနယ္ေျမ အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ 1976 ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ ကြ်န္းမ်ားျဖင့္ဖြဲ႔ စည္းထားေသာ ယင္းနယ္ေျမကိုေဆးရွဲ(လ္စ္) (Seychelles) ဟူ၍ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ကား အဓိကကြ်န္းအုပ္စုေျခာက္ခုပါ၀င္ေသာ ဟာေဂါ့(စ္) ကြ်န္းစု (hagos Archipelago) သာ (BIOT) အျဖစ္ရွိေတာ့ သည္။ ေတာင္ဘက္စြန္းရွိ အၾကီးဆံုး ဒိုင္ေယရို ဂါစီယာ ကြ်န္းမ်ားသည္ ျဗိတိန္ - အေမရိကန္ ပူးတြဲေရး တပ္ ေထာက္ပံ့ေရးဌာနျဖစ္သည္။ က်န္ကြ်န္းမ်ားမွာ လူသူေနထိုင္ျခင္းမရွိေပ။ 1967 မွ 1973 ႏွစ္မ်ားၾကားကာလတြင္ ကြ်န္းမ်ားေပၚတြင္ ဦးစြာအေျခခ်ေနထိုင္သူ စိုက္ပ်ိဳးေရးအလုပ္သမားမ်ားက္ို ေမာ္ရီတီးယပ္ ႏွင့္ ေဆးရွဲ(လ္စ္) သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေစခဲ့သည္။ 1967 ခုႏွစ္မွ 1973 ခုႏွစ္အထိ ေစ့စပ္ညွိနႈိင္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ျခင္းခံရေသာ ခ်ာရိုစီယန္ ကြ်န္းသားမ်ားအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးအေနျဖင့္ ျဗိတိသွ်အစိုးရက ရံပံုေငြတစ္ရပ္ တည္ ေထာင္ေပးခဲ့သည္။ 1998 အစပိုင္းတြင္ ကြ်န္းသားမ်ားသည္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ပိုမိုရရွိေရးႏွင့္ ကြ်န္းေပၚတြင္ျပန္လည္ ေနထိုင္ခြင့္ရေရးအတြက္ျဗိတိသွ်ကို တရားစဲြဆိုခဲ့သည္။ 2005– 2007 ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ျဗိတိသွ်တရားရံုးမွ 2004 – BIOT ဖြဲ ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ကြ်န္းသားမ်ားကို ေနထိုင္ခြင့္မေပးဘဲ၊ အထူးစစ္တပ္ထားရွိမႈကို ခြင့္ျပဳ ထားေသာ လူ၀င္မႈေပၚလစီမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္၊ 2005ခုႏွစ္တြင္ အျမင့္ဆံုးအယူခံရုံးျဖစ္ေသာ အထက္လႊတ္ ေတာ္ (House of Loards) က ျဗိတိသွ်အစိုးရကို မ်က္ႏွာသာေပးလ်က္ေအာက္ရုံး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး ခ်ာရိုစီယန္ ကြ်န္းသားမ်ား ျပန္လည္ အေျခခ်ခြင့္မရွိ ဟူ၍ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
ပထ၀ီ အေနအထား
တည္ေနရာ
အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းရွိကြ်န္းစု။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ေတာင္ဘက္။အာဖရိကႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားလမ္းခုလပ္။
ေျမပံုအညႊန္း
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးေျမပံု ။
ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 60 sq km
ေရ - 54340 sq km
စုစုေပါင္း - 54,340 sq km
ထိစပ္နယ္ေျမ
မရွိ ။
ကမ္းရိုးတန္း
698 km
ရာသီဥတု
အပူပိုင္း ပင္လယ္ရာသီဥတု။ ပူ၍စိုစြတ္ ။ ကုန္သည္ေလတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ သမမွ်တေသာ ရာသီဥတုရွိ။
ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေျမနိမ့္ျပန္႔ျပဴး ။ (ကုန္းေျမအမ်ားစုမွာ ႏွစ္မီတာထက္ပိုမျမင့္ေခ်)
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း အိႏိၵယသမုဒၵရာ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဒီငယ္ရိုဂါစီယာရွိ အမည္မရွိေနရာတစ္ခု - 15 m
သဘာ၀အရင္းအျမစ္
အုန္းသီး၊ ငါး၊ ၾကံ။
Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား
0 comments:
Post a Comment
comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။