Political Science Part (28)

ကေနဒါအထက္လႊတ္ေတာ္

ကေနဒါအထက္လႊတ္ေတာ္ကို အညီအမွ်စနစ္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းျခင္းမဟု္ေပ။ အြန္တရီအိုႏွင့္ ကီြဘတ္ျပည္နယ္တို႔မွ ၂၄ ေယာက္စီ ႏိုဗာစကိုရွားမွ ၁၀ ေယာက္ႏွင့္ က်န္ျပည္နယ္မ်ားမွ ၆ ေယာက္မွ ၄ ေယာက္စီပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းထားေသာေၾကာင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ (ဆီးနိတ္) အမတ္ေပါင္း ၁၀၂ ေယာက္ရွိသည္။ ၄င္းဆီနိတ္အမတ္မ်ားကို ကေနဒါ၊ ဂါဗာနာဂ်င္နရယ္က ရာသက္ပန္ခန္႔ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ကေနဒါဆီးနိတ္အမတ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ရန္ အသက္ "၃၀" ျပည့္ေသာကေနဒါသား ျဖစ္ရမည့္အျပင္ ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ထက္မနည္း ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာသူလည္းျဖစ္ရမည္။ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ တစ္ေယာက္သည္ ပစၥည္းဥစၥာဆုတ္ယုတ္၍ လူမြဲျဖစ္သြားလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းေ၀းပြဲက်ဥ္းပသည့္ကာလ ႏွစ္ၾကိမ္ထက္ေက်ာ္လြန္လွ်င္ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း အထက္လႊတ္ေတာ္ အျဖစ္မွ ပယ္ခ်ျခင္း ခံရေလသည္။

အထက္လႊတ္ေတာ္သည္ အဆိုအားျဖင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ တန္ခိုးအားဏာညီမွ်သည္။ သို႔ရာတြင္ ဘ႑ာေရး ဥပေဒၾကမ္းကိုမူ တင္သြင္းျပင္ဆင္ခြင့္မရွိေပ။ အေမရီကန္ ဆီးနိတ္ကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံတကာစာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအတြက္ ခန္႔အပ္ထားေသာ ရာထူးၾကီးမ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း အတည္ျပဳခြင့္မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကေနးါ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ တန္ခိုးမၾကီးေၾကာ္းထင္ရွားသည္။

ကေနဒါ အထက္လႊတ္ေတာ္ တန္ခိုးမၾကီးျခင္းအေၾကာင္း

(၁) လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ာကို ကေနဒါဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ထားျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၄င္းအမတ္မ်ားသည္ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။ ယင္းသို႔ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သူမ်ားကို အာဏာေပးထားလွ်င္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနေပမည္။

(၂) ကေနဒါသည္ ျပည္ေထာင္စုစစ္ေသာ ႏိုင္င့မဟုတ္ေပ။ အၾကြင္းအက်န္ အာဏာကိုဗဟိုအစိုးရက ယူထားသျဖင့္ ယူမီတရီဆန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ထု႔ိျပင္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို ျပည္နယ္တို႔မွ အညီအမွ် ေရႊးေကာက္တင္ေျမာက္ျခင္း မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ၄င္းအမတ္တို႔၌ ျပည္နယ္တို႔၏ အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးရန္ အာဏာရွိရန္မလိုေပ။

(၃) ကေနဒါအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ပါလီမန္ကိုတာခံေသာ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ အၾကီးအကဲျဖစ္ေသာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ ၀န္ၾကီးမ်ားကို ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ေသာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွသာ ေရြးခ်ယ္ရန္ခန္႔ထားျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အစိုးရသည္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမ်ွသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၄င္းအစိုးရကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္သာလွ်င္ ၾကိဳးကိုင္ႏိုင္သည္။ ျပည္သူ႔ကိုုယ္စားလွယ္ မဟုတ္ေသာ အထက္လႊတ္ေတာ္က အစိုးရကို ၾကိဳးကိုင္ရန္မသင့္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္၌ တန္ခိုးအာဏာမၾကီးျခင္းျဖစ္သည္။

ၾသစေၾတးလ် အထက္လႊတ္ေတာ္

ၾသစေၾတးလ်အထက္လႊတ္ေတာ္ကို ဆီးနိတ္ဟူ၍လည္း ေခၚဆိုသည္။ ျပည္နယ္ ၆ ျပည္နယ္မွ တစ္နယ္လွ်င္ ၁၀ေယာက္က်စီ အညီအမွ် ေစလႊတ္ဖြဲ႔စည္းထားေသာေၾကာင့္ ၄င္းဆီးနိတ္အမတ္မ်ားသည္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဆီးနိတ္အမတ္သက္တမ္းမွာ ၆ ႏွစ္ျဖစ္ျပီး ၄င္းတို႔အနက္မွ တစ္၀က္ကို (၃၀) ကို "၃" ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ ႏႈတ္ထြက္ေစျပီး အသစ္တစ္ဖန္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္သည္။

ၾသစေတးလ် ဆီးနိတ္ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ အေမရိကန္ႏွင့္ တူသည္။ သို႔ရတြင္ ဘ႑ာေရးဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍မည္သို႔မွ် ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိသည့္ျပင္ အေမရိကန္စီးနိ္တ္ကဲ့သို႔ စာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ရာထူးၾကီးမ်ားကို အတည္ျပဳခြင့္မရွိေပ။ ယင္းကဲ့သို႔ ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ-

၁။ ၾသစေတးလ် အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ၾကီးမ်ားကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကသာ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆီးနိတ္အေနျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ႔ကို ၾကိဳးကိုင္ထားရန္မလိုေပ။ အေမရိကန္တြင္ ပါလီမန္ကို တာ၀န္မခံေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ အၾကီးအကဲျဖစ္ေသာ အေမရိကန္သမၼတႏွင့္တကြ ၄င္းအစုိးရအဖြဲ႔မွာ ဆီးနတ္၌ အေမရိကန္ဆီးနိတ္ကဲ့သို႔ အာဏာရွိရန္မလိုေပ။

သို႔ရာတြင္ ၾသစေတးလ်စီးနိတ္သည္ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ် စနစ္ျဖင့္ ျပည္သူတို႔က ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ထားျခင္း ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ၾသစေတးလ်ဆီးနိတ္၌ ျပည္နယ္တို႔၏ အခြင့္မေရးမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အာဏာရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၾသစေၾတးလ်ဆီးနိတ္သည္ အေမရိန္ကန္ အစိုးရကဲ့သို႔ တန္ခုးအာဏာ မၾကီးသင့္ မၾကီးထို္က္ေသာ္လည္း ကေနဒါဆီးနိတ္ထက္မူ တန္ခိုးအာဏာၾကီးေၾကာင္း မွတ္သားသင့္သည္။

Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ