Saturday, December 12, 2009
0000
ဒီမိုကေရစီထိန္းသိမ္းခြင့္အာဏာအမ်ိဳးအစားမ်ား
(၁) ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ (Plebiscite)
(၂) ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း (Referendum)
(၃) ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း (Popular Initiative)
(၄) ကိုယ္စားလွယ္အမတ္ကို ျပည္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္ (Recall)
(၁) ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ဆိုသည္မွာ တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အလြန္အေရးၾကီးေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္မရွိျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္ေသာ အခါမ်ားတြင္ ျပည္သူတို႔ကိုဆံုးျဖတ္ေစျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ယင္းသို႔ တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ၄င္းတို႔၏ ဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို "ကိုယ္ပ္ိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္" Plebiscite ဟူ၍ ေခၚဆိုေပသည္။
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကို ၁၈၊၁၉၊၂၀ ရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ပထမ ကမာၻစစ္အျပီးတြင္ ယင္းကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ စနစ္ေၾကာင့္ ပိုလန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ခ်က္ကိုစလိုေဗးကီးယားႏိုင္ငံမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကေပသည္။ အဲ့လ္ေစ့လိုရင္း Alsace Lorraine သည္လည္း ယင္းစနစ္အရပင္ ျပင္သစ္ႏွင့္ ျပန္လည္ပူးေပါင္းခဲ့ေပသည္။ ျပင္သစ္ျပည္ စစ္ဘုရင္ နပိုလီယံသည္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ာမဏီျပည္၏ အာဏာရွင္ဟစ္တလာသည္လည္းေကာင္း ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို အသံုးျပဳခဲ့၏။
ပထမကမာၻစစ္တြင္ ဂ်ာမစီစစ္ရံုးေသာအခါ ျပင္သစ္သည္ ဆားဗ့္ဆင္းန္နယ္ Sar Distic ကိုေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ျဗိတိန္ႏွင့္အေမရိကန္တို႔က ကန္႔ကြက္ျပီး ၄င္းဆားဗ့္ဆင္းန္ေဒသကို ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ုပ္ League if Nation ေအာက္တြင္ ၁၅ ႏွစ္ထားရန္ ၁၅ ႏွစ္ျပည့္လာေသာအခါ ၄င္းေဒသတြင္ရွိေသာလူမ်ိဳးမ်ားကို ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္ လက္ေအာက္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ဂ်ာမဏီႏွင့္ျဖစ္ေစ ျပန္လည္ပူးေပါင္းႏိုင္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ေပးထားခဲ့ၾကေပသည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္အရ ျပည္သူမ်ားသည္ ၄င္းတို႔ဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္၍ ဂ်ာမဏီႏွင့္ ျပန္လည္ပူးေပါင္းသြားခဲ့၏။
ကက္ရွမီးယားနယ္ကို သူပိုင္ငါပိုင္ အျငင္းပြားေနေသာ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကရန္ အၾကံေပးသူမ်ား ရွိေသာ္လည္း ယေန႔အထိမူ ၄င္းစနစ္ကို အသံုးမျပဳေသးေပ။
တိုင္းျပည္ေရးရာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာျပီးႏိုင္သည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီသေဘာ သက္၀င္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းသည္ဟုယူဆႏိုင္၏။ သို႔ရာတြင္ ကို္ယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ စနစ္၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မေကာင္းက်ိဳးက မ်ားေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္၏ မေကာင္းက်ိဳးမ်ား
၁။ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကို တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး လူထုကိုဆံုးျဖတ္ေစျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အမွားတစ္ခုကို ဆံုးျဖတ္ျပီးလွ်င္ ျပန္ျပင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။ တစ္ခါဆံုးျဖတ္ထားျခင္းသည္ ရာသက္ပန္သာမက သားစဥ္ေျမးဆက္တည္ျမဲေနမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အထူးသတိျပဳ၍ ဆံုးျဖတ္ရန္လိုသည္။ သို႔ရာတြင္ မေတာ္တဆမွားျခင္းကိုပင္ ျပင္ရန္ခဲယဥ္းေသာေၾကာင့္ လူထုတြင္နစ္နာေစေပမည္။
၂။ ေလာက၌ ပညာအဆင္အျခင္နည္းေသာ သူမ်ားသည္ အေျမာ္အျမင္ မ်ားေသာ သူထက္ မ်ားျပားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူထုကို ဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းခုိင္းျခင္းသည္ အမွန္တရားႏွင့္ နီးစပ္ရန္ခဲယဥ္းေပမည္။ လူထုကို ဆံုးျဖတ္ခုိင္းျခင္းသည္ ပညာမဲ့လူမ်ားစုကို တာ၀န္ေပးျခင္းပင္မည္ေပသည္။ ေတြေ၀ယိမ္းယိုင္တတ္ေသာ ပညာမဲ့လူထုကို တာ၀န္ေပးဆံုးျခင္းျဖစ္ေစေသာ စနစ္ကိုနည္းေကာင္းတစ္ရပ္ဟု ယူဆရန္ခဲယဥ္းလွ၏။ ယင္းသို႔ေတြေ၀ယိမ္းယိုင္၊ အေျပာအေဟာ ေကာင္းသူမ်ား ေနာက္သို႔ အဆင္ျခင္မဲ့လိုက္ခဲ့ၾကေသာျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီလူထုေၾကာင့္ ၄င္းတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ အာဏာရွင္စနစ္ ၾကီးထြားလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
၃။ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို သာမန္အမ်ားစုျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ေသာေၾကာင့္ လူနည္းစုတြင္ နစ္နာေပသည္။ ဥပမာ လ ၆ သန္းရွိေသာ ေနရာတစ္ခုတြင္ ေသေရးရွင္ေရးသမွ် အေရးၾကီးေသာ တိုင္းျပည္ေရးတစ္ခုကို လူ ၃ သန္းႏွင့္ တစ္ေယာက္က သေဘာတူေထာက္ခံျပီး အတည္ျပဳသြားပါက သေဘာမတူေသာ ၂.၉၉၉.၉၉၉ ေယာက္တို႔မွာ မ်ားစြာနစ္နာေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာ့္ အံုၾကြေပါက္ကြဲမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
(၂) ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း
ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္းဆိုသည္မွာ ဥပေဒေရးရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ခြင့္ေပးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံအေရးၾကီးေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥေပဒမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူလူထုကို တင္ျပ၍ ဆံုျဖတ္ေစခုိင္းေလ့ရွိသည္။
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရာတြင္ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္းစနစ္ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိသည္။ ၾသစေတးလ်ဆြစ္ဇာႏွင့္ ျပည္သစ္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။ ဆြန္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္မူ လူသံုးေသာင္းကေတာင္းဆိုလွ်င္ ဥပေဒတိုင္းကို ျပည္သူ႔ဆႏၵႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို မျပဳလုပ္ႏိုင္ေပေတာ့ေပ။ သို႔ရာတြင္ ၄င္းစနစ္၌လည္း မေကာင္းေသာ အခ်က္မ်ားရွိသည္။ ဥပေဒျပဳရာတြင္ ျပည္သူကို တင္ျပေနရေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစျခင္း၊ ဥပေဒေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားသည္ အရည္အခ်င္းေပၚ၌ ရပ္တည္မေနပဲ အေရအတြက္ေပၚ၌ ရပ္တည္ေနရျခင္းမ်ားသည္ မေကာင္းေသာ အခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
(၃) ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း
ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း Popular Initative ဆိုသည္မွာ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ တရားဥပေဒေရးရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး စတင္၍ တင္ျပႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပချင္းစနစ္မွာ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း Referendum စနစ္ႏွင့္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီးဆန္႔က်င္လ်က္ရွိသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ေအာက္ခံျခင္းမွာ ဥပေဒေရးရာကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အထက္မွေအာက္သို႔ ခ်ျပျခင္းျဖစ္ျပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵ တင္ျပျခင္းမွာမူ ေအာက္ကအထက္သို႔ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳေစရန္၊ သို႔မဟုတ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆလွ်င္ သတ္မ်တ္ထားေသာ လူဥိးေရျပည့္ေအာင္စုျပီး ဥပေဒျပဳလုပ္ဖို႔ (သို႔) ျပင္ဆင္ရန္ အစိုးရကို တင္ျပႏိုင္သည္။ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။ ထို႔ေၾကာာင့္ ျပည္သူလူထုသည္ ဥပေဒျပဳစု ျပင္ဆင္ေရးတြင္ တိုက္ရိုက္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။
ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာစစန္ကို ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ခ်ိဳ ႔ေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳလွ်က္ရွိၾကသည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ မဲဆႏၵရွင္ ၅၀၀၀၀(ငါးေသာင္း) က ဥပေဒျပဳစုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အစိုးရကို တင္ျပႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္မူ ၁၄ ျပည္နယ္တို႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာ စနစ္ကိုအသံုးျပဳျပီး ၉ျပည္နယ္တို႔တြင္မူ သာမန္ဥပေဒျပဳစုေရးတြင္ ၄င္းစနစ္ကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာစနစ္ကို အသံုးျပဳေသာေၾကာင့္ ဥပေဒအဖြဲ႔အေနျဖင့္ လိုအပ္ပါလ်က္ ျပဳစုႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ျပင္မလိုအပ္ေသာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ တင္ျပျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းေသာ စနစ္တစ္ခုဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ မေကာင္းေသာအခ်က္မ်ားမွာလည္း လြတ္ကင္းႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။
(၁) လူတန္းစားကြဲျပားျခားနားေနေသာေၾကာင့္ လူတန္းစားအသီးသိးတို႔ျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ လူတန္းစားအက်ိဳးအတြက္ ကိုသာေရွ ႔႐ႈ၍ ဥပေဒျပဳလုပ္ျပင္ဆင္ရန္ တင္ျပလာႏိုင္သည္။ ဥပမာ ကုန္သည္လူတန္းစားသည္ ၄င္းတို႔အက်ိဳးအတြက္သာ ဥပေဒမ်ား ျပဳစုျပင္ဆင္ၾကသကဲ့သို႔ ဆင္းရဲသား အလုပ္သမား လယ္သမားမ်ားကလည္း ၄င္းတို႔အက်ိဳးအတြက္သာ ေရွးရႈ၍ ဥပေဒမ်ားကို ျပဳစုျပင္ဆင္ၾကေပမည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္လာပါက လူတန္းစားခ်င္းပို၍ ပဋိပကၡျဖစ္လာစရာ အေၾကာင္းရွိႏိုင္သည္။
(၂) လူထုဆိုသည္မွာ လူပ်င္းမ်ား၊ လူဖ်င္းမ်ား၊ ေျခာက္လွ်င္ေၾကာက္၍ ေျမႇာက္လွ်င္ေျမာက္ကာ လိမ္လွ်င္လည္း လိမ္မွန္းမသိေအာင္ပင္ အေသာလူမ်ားစုတို႔ကို အစုအေ၀းၾကီးပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ားစုလက္ထဲတြင္ ျပည္သူဆႏၵတင္ျပေသာ စနစ္ကို အပ္ႏွင္းထားပါက ႏိုင္ငံေရးသမားလူငယ္တို႔၏ လွည့္ျဖားမႈေနာက္သို႔ ေယာင္ရမ္းပါ၀င္ကာ တိုင္းျပည္၌ ေလးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
(၁) ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ (Plebiscite)
(၂) ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း (Referendum)
(၃) ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း (Popular Initiative)
(၄) ကိုယ္စားလွယ္အမတ္ကို ျပည္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္ (Recall)
(၁) ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ဆိုသည္မွာ တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အလြန္အေရးၾကီးေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္မရွိျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္ေသာ အခါမ်ားတြင္ ျပည္သူတို႔ကိုဆံုးျဖတ္ေစျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ယင္းသို႔ တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ၄င္းတို႔၏ ဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို "ကိုယ္ပ္ိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္" Plebiscite ဟူ၍ ေခၚဆိုေပသည္။
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကို ၁၈၊၁၉၊၂၀ ရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ပထမ ကမာၻစစ္အျပီးတြင္ ယင္းကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ စနစ္ေၾကာင့္ ပိုလန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ခ်က္ကိုစလိုေဗးကီးယားႏိုင္ငံမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကေပသည္။ အဲ့လ္ေစ့လိုရင္း Alsace Lorraine သည္လည္း ယင္းစနစ္အရပင္ ျပင္သစ္ႏွင့္ ျပန္လည္ပူးေပါင္းခဲ့ေပသည္။ ျပင္သစ္ျပည္ စစ္ဘုရင္ နပိုလီယံသည္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ာမဏီျပည္၏ အာဏာရွင္ဟစ္တလာသည္လည္းေကာင္း ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို အသံုးျပဳခဲ့၏။
ပထမကမာၻစစ္တြင္ ဂ်ာမစီစစ္ရံုးေသာအခါ ျပင္သစ္သည္ ဆားဗ့္ဆင္းန္နယ္ Sar Distic ကိုေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ျဗိတိန္ႏွင့္အေမရိကန္တို႔က ကန္႔ကြက္ျပီး ၄င္းဆားဗ့္ဆင္းန္ေဒသကို ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ုပ္ League if Nation ေအာက္တြင္ ၁၅ ႏွစ္ထားရန္ ၁၅ ႏွစ္ျပည့္လာေသာအခါ ၄င္းေဒသတြင္ရွိေသာလူမ်ိဳးမ်ားကို ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္ လက္ေအာက္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ဂ်ာမဏီႏွင့္ျဖစ္ေစ ျပန္လည္ပူးေပါင္းႏိုင္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ေပးထားခဲ့ၾကေပသည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္အရ ျပည္သူမ်ားသည္ ၄င္းတို႔ဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္၍ ဂ်ာမဏီႏွင့္ ျပန္လည္ပူးေပါင္းသြားခဲ့၏။
ကက္ရွမီးယားနယ္ကို သူပိုင္ငါပိုင္ အျငင္းပြားေနေသာ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကရန္ အၾကံေပးသူမ်ား ရွိေသာ္လည္း ယေန႔အထိမူ ၄င္းစနစ္ကို အသံုးမျပဳေသးေပ။
တိုင္းျပည္ေရးရာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာျပီးႏိုင္သည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီသေဘာ သက္၀င္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းသည္ဟုယူဆႏိုင္၏။ သို႔ရာတြင္ ကို္ယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ စနစ္၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မေကာင္းက်ိဳးက မ်ားေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။
ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္၏ မေကာင္းက်ိဳးမ်ား
၁။ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကို တိုင္းေရးျပည္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး လူထုကိုဆံုးျဖတ္ေစျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အမွားတစ္ခုကို ဆံုးျဖတ္ျပီးလွ်င္ ျပန္ျပင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။ တစ္ခါဆံုးျဖတ္ထားျခင္းသည္ ရာသက္ပန္သာမက သားစဥ္ေျမးဆက္တည္ျမဲေနမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အထူးသတိျပဳ၍ ဆံုးျဖတ္ရန္လိုသည္။ သို႔ရာတြင္ မေတာ္တဆမွားျခင္းကိုပင္ ျပင္ရန္ခဲယဥ္းေသာေၾကာင့္ လူထုတြင္နစ္နာေစေပမည္။
၂။ ေလာက၌ ပညာအဆင္အျခင္နည္းေသာ သူမ်ားသည္ အေျမာ္အျမင္ မ်ားေသာ သူထက္ မ်ားျပားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူထုကို ဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းခုိင္းျခင္းသည္ အမွန္တရားႏွင့္ နီးစပ္ရန္ခဲယဥ္းေပမည္။ လူထုကို ဆံုးျဖတ္ခုိင္းျခင္းသည္ ပညာမဲ့လူမ်ားစုကို တာ၀န္ေပးျခင္းပင္မည္ေပသည္။ ေတြေ၀ယိမ္းယိုင္တတ္ေသာ ပညာမဲ့လူထုကို တာ၀န္ေပးဆံုးျခင္းျဖစ္ေစေသာ စနစ္ကိုနည္းေကာင္းတစ္ရပ္ဟု ယူဆရန္ခဲယဥ္းလွ၏။ ယင္းသို႔ေတြေ၀ယိမ္းယိုင္၊ အေျပာအေဟာ ေကာင္းသူမ်ား ေနာက္သို႔ အဆင္ျခင္မဲ့လိုက္ခဲ့ၾကေသာျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီလူထုေၾကာင့္ ၄င္းတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ အာဏာရွင္စနစ္ ၾကီးထြားလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
၃။ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္စနစ္ကို သာမန္အမ်ားစုျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ေသာေၾကာင့္ လူနည္းစုတြင္ နစ္နာေပသည္။ ဥပမာ လ ၆ သန္းရွိေသာ ေနရာတစ္ခုတြင္ ေသေရးရွင္ေရးသမွ် အေရးၾကီးေသာ တိုင္းျပည္ေရးတစ္ခုကို လူ ၃ သန္းႏွင့္ တစ္ေယာက္က သေဘာတူေထာက္ခံျပီး အတည္ျပဳသြားပါက သေဘာမတူေသာ ၂.၉၉၉.၉၉၉ ေယာက္တို႔မွာ မ်ားစြာနစ္နာေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာ့္ အံုၾကြေပါက္ကြဲမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
(၂) ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း
ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္းဆိုသည္မွာ ဥပေဒေရးရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ခြင့္ေပးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံအေရးၾကီးေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥေပဒမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ျပည္သူလူထုကို တင္ျပ၍ ဆံုျဖတ္ေစခုိင္းေလ့ရွိသည္။
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရာတြင္ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္းစနစ္ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိသည္။ ၾသစေတးလ်ဆြစ္ဇာႏွင့္ ျပည္သစ္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။ ဆြန္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္မူ လူသံုးေသာင္းကေတာင္းဆိုလွ်င္ ဥပေဒတိုင္းကို ျပည္သူ႔ဆႏၵႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို မျပဳလုပ္ႏိုင္ေပေတာ့ေပ။ သို႔ရာတြင္ ၄င္းစနစ္၌လည္း မေကာင္းေသာ အခ်က္မ်ားရွိသည္။ ဥပေဒျပဳရာတြင္ ျပည္သူကို တင္ျပေနရေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစျခင္း၊ ဥပေဒေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားသည္ အရည္အခ်င္းေပၚ၌ ရပ္တည္မေနပဲ အေရအတြက္ေပၚ၌ ရပ္တည္ေနရျခင္းမ်ားသည္ မေကာင္းေသာ အခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
(၃) ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း
ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပျခင္း Popular Initative ဆိုသည္မွာ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ တရားဥပေဒေရးရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး စတင္၍ တင္ျပႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပချင္းစနစ္မွာ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ခံျခင္း Referendum စနစ္ႏွင့္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီးဆန္႔က်င္လ်က္ရွိသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ေအာက္ခံျခင္းမွာ ဥပေဒေရးရာကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အထက္မွေအာက္သို႔ ခ်ျပျခင္းျဖစ္ျပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵ တင္ျပျခင္းမွာမူ ေအာက္ကအထက္သို႔ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳေစရန္၊ သို႔မဟုတ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆလွ်င္ သတ္မ်တ္ထားေသာ လူဥိးေရျပည့္ေအာင္စုျပီး ဥပေဒျပဳလုပ္ဖို႔ (သို႔) ျပင္ဆင္ရန္ အစိုးရကို တင္ျပႏိုင္သည္။ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။ ထို႔ေၾကာာင့္ ျပည္သူလူထုသည္ ဥပေဒျပဳစု ျပင္ဆင္ေရးတြင္ တိုက္ရိုက္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။
ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာစစန္ကို ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ခ်ိဳ ႔ေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳလွ်က္ရွိၾကသည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ မဲဆႏၵရွင္ ၅၀၀၀၀(ငါးေသာင္း) က ဥပေဒျပဳစုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အစိုးရကို တင္ျပႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္မူ ၁၄ ျပည္နယ္တို႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာ စနစ္ကိုအသံုးျပဳျပီး ၉ျပည္နယ္တို႔တြင္မူ သာမန္ဥပေဒျပဳစုေရးတြင္ ၄င္းစနစ္ကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵတင္ျပေသာစနစ္ကို အသံုးျပဳေသာေၾကာင့္ ဥပေဒအဖြဲ႔အေနျဖင့္ လိုအပ္ပါလ်က္ ျပဳစုႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ျပင္မလိုအပ္ေသာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ တင္ျပျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းေသာ စနစ္တစ္ခုဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ မေကာင္းေသာအခ်က္မ်ားမွာလည္း လြတ္ကင္းႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။
(၁) လူတန္းစားကြဲျပားျခားနားေနေသာေၾကာင့္ လူတန္းစားအသီးသိးတို႔ျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ လူတန္းစားအက်ိဳးအတြက္ ကိုသာေရွ ႔႐ႈ၍ ဥပေဒျပဳလုပ္ျပင္ဆင္ရန္ တင္ျပလာႏိုင္သည္။ ဥပမာ ကုန္သည္လူတန္းစားသည္ ၄င္းတို႔အက်ိဳးအတြက္သာ ဥပေဒမ်ား ျပဳစုျပင္ဆင္ၾကသကဲ့သို႔ ဆင္းရဲသား အလုပ္သမား လယ္သမားမ်ားကလည္း ၄င္းတို႔အက်ိဳးအတြက္သာ ေရွးရႈ၍ ဥပေဒမ်ားကို ျပဳစုျပင္ဆင္ၾကေပမည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္လာပါက လူတန္းစားခ်င္းပို၍ ပဋိပကၡျဖစ္လာစရာ အေၾကာင္းရွိႏိုင္သည္။
(၂) လူထုဆိုသည္မွာ လူပ်င္းမ်ား၊ လူဖ်င္းမ်ား၊ ေျခာက္လွ်င္ေၾကာက္၍ ေျမႇာက္လွ်င္ေျမာက္ကာ လိမ္လွ်င္လည္း လိမ္မွန္းမသိေအာင္ပင္ အေသာလူမ်ားစုတို႔ကို အစုအေ၀းၾကီးပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ားစုလက္ထဲတြင္ ျပည္သူဆႏၵတင္ျပေသာ စနစ္ကို အပ္ႏွင္းထားပါက ႏိုင္ငံေရးသမားလူငယ္တို႔၏ လွည့္ျဖားမႈေနာက္သို႔ ေယာင္ရမ္းပါ၀င္ကာ တိုင္းျပည္၌ ေလးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
Posted in: ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ
0 comments:
Post a Comment
comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။