Puerto Rico

၁၇၉။ပူအာတိုရီကို
(Puerto Rico)
Commonwelth of Puerto Rico

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေတာ္ရီးဂ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကျပီး ကိုလံဘတ္၏ အေမရိကသို႔ ဒုတိယခရီးစဥ္ ေရာက္ရွိျပီး ေနာက္ပိုင္း ၁၄၉၃တြင္ စပိန္တို႔ သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ စပိန္ကိုလိုနီနယ္ေျမအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ ၾကာျပီးခ်ိန္တြင္ ဌာေနတိုင္းရင္းားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္လာခဲ့ျပီး အာဖရိကမွ ကြ်န္လုပ္သားမ်ား တင္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၉၈ တြင္ စပိန္-အေမရိကန္ စစ္ျဖစ္ပြားျပီး ပူအာတိုရီကို ကြ်န္းကိုအေမရီကန္ထံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ရသည္။ ၁၉၁၇ တြင္ ပူအာတိုရီကိုကြ်န္းကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ခံယူခြင့္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ မွစ၍ လူထုေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ေသာ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားမွ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အေျခခံဥပေဒတစ္ရပ္ ျပဌာန္းျပီး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ထည့္သြင္း ျပဌာန္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၉၊ ၁၉၉၃ ႏွင့္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲမ်ားက်င္းပခဲ့သည္။ ဆႏၵမဲေပးသူမ်ားက လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို ေျပာင္းလဲျခင္း မျပဳရန္ ဆႏၵျပဳခဲ့ၾကသည္။

ပထ၀ီအေနအထား
တည္ေနရာ
ကာရစ္ဘီယံ၊ ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ႏွင့္ ေျမာက္အတၱလႏိၲတ္သမုဒၵရာၾကားရွိ ကြ်န္း၊ ဒိုမီနီကန္ ျပည္ေထာင္စု အေရွ ႔ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
အေမရိကအလယ္ပိုင္းႏွင့္ ကာရစ္ဘီယံ။

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ= ၈,၈၇၀ sqkm
ေရ=၄,၉၂၁ sqkm
စုစုေပါင္း=၁၃,၇၉၀ sqkm
ဧရိယာက်ယ္ျပန္႔မႈ ကမာၻ႔အဆင့္=၁၆၂

ထိစပ္နယ္ေျမ
မရွိ

ကမ္းရိုးတမ္း
၅၀၁km

ရာသီဥတု
အပူပိုင္းပင္လယ္၊ သမမွ်တ၊ ရာသီလိုက္ အပူခ်ိန္အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲမႈရွိ။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
ေျမာက္ပို္းကမ္းရိုးတမ္း ကုန္ပတ္လည္ ေျမျပန္႔။ အမ်ားအားျဖင့္ ေတာင္မ်ား။ အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခတြင္ မတ္စာက္ေသာ ေတာင္မ်ား။ ကမ္းေျခအမ်ားစုမွာ သဲလႊမ္း။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း
ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္=၀m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း=၁၃၃၉m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေၾကးနီႏွင့္ နီကယ္အနည္းငယ္။ ကမ္းနီး။ ကမ္းေ၀း ေရနံတူးေဖၚရရွိႏိုင္။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ=၃,၉၇၁,၀၂၀ (၂၀၀၉)
လူဦးေရၾကီးမားမႈ ကမာၻ႔အဆင့္=၁၂၈
လူဦးေရတိုးႏႈန္း=၀.၃၄%
ေမြးဖြားႏႈန္း=၁၂.၁၂/၁၀၀၀ ဦးေရ (၂၀၀၉)
ေသဆံုးႏႈန္း = ၇.၇၅/၁၀၀၀ ဦးေရ (၂၀၀၉)
ပ်မ္းမွ်အသက္
က်ား=၇၄.၈၅ ႏွစ္
မ=၈၂.၃၉ႏွစ္
စုစုေပါင္း=၇၈.၅၃ႏွစ္(၂၀၀၉)

လူမ်ိဳး
ပူအာတိုရီကန္(အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား)

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး
လူျဖဴ (အမ်ားအားျဖင့္ စပိန္ဆင္းသက္)=၇၆.၂%
လူမည္း=၆.၉%
အာရွ=၀.၃%
အေမရင္ဒီးယန္း=၀.၂%
ေသြးေႏွာ=၄.၄%
အျခား=၁၂%

ကိုးကြယ္မႈ
ရိုမန္ကက္သလစ္=၈၅%
ပရိုတက္စတင့္ႏွင့္အျခား=၁၅%

ဘာသာစကား
စပိန္၊ အဂၤလိပ္။

ျမိဳ ႔ေတာ္
ဆန္ဂ်ဴအန္(San Juan)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား