September 15, 2009

Political Science Part (21)

မဲဆႏၵရွင္

မဲဆႏၵရွင္ဆိုသည္မွာ ဥပေဒျပဳဌာနအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရာတြင္ မဲဆႏၵေပးခြင့္ ရရွိသူမ်ား ျဖစ္သည္။ မဲေပးခြင့္ရရွိေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကို ခြဲျခားၾကည့္ပါက။

၁။ အသက္ျပည့္ေသာ ေယာက်ာ္းမ်ားသာ မဲေပးခြြင့္ရွိျခင္း၊ (Manhood Suffrage) ႏွင့္။
၂။အသက္ျပည့္ေသာ ေယာက်ာ္းမ်ား၊ မိန္းမမ်ားမဲဆႏၵ ေပးခြင့္ရွိျခင္း (Universal Suffrage) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

မိန္းမမ်ားကို မဲဆႏၵေပးခြင့္ပိတ္ပင္ထားေသာ ပထမနည္းသည္ သာတူညီမွ်သေဘာႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည္။ ၄င္းျပင္ေယာက်ာ္းမ်ားသာ မဲဆႏၵေပး၍ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဥပေဒျပဳဌာနမွျပဳလုပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားမွာလည္း မိန္းမမ်ား၏ အလိုဆႏၵမပါေသာေၾကာင့္ လူအမ်ားစု၏ အလိုဆႏၵႏွင့္ ကိုက္ညီရမည္ဆိုေသာ ဒီမိုကေရစီနည္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည္။

ယင္းသို႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံတို္းလိုလိ သတ္မွတ္ထးေသာ အသက္ျပည့္ က်ား/မ တိုင္းကို မဲဆႏၵေပးႏိုင္ခြင့္ ျပဳၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္မူ မိန္းမမ်ားမဲဆႏၵေပးခြင့္မရွိၾကေပ။

မဲဆႏၵေပးခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေလ့လာၾကည့္ပါက အရြယ္မေရာက္ေသးသူမ်ား၊ ရာဇ၀တ္မႈေၾကာင့္ မေရာက္ေသးသူမ်ား၊ လူမြဲစာရင္းခံသူမ်ား (ေဒ၀ါလီခံ) မဲေပးခြင့္မရၾကေပ။ တစ္ခ်ိဳ ႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားကိုလည္း မဲေပးခြင့္မျပဳ။

ကိုယ္စားလွယ္စနစ္ (၀ါ) သြယ္၀ိုက္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို စတင္အသံုးျပဳခ်ိန္မွစ၍ မဲဆႏၵရွင္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတိုင္း အရည္အခ်င္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို သတ္မွတ္ၾကသည္။

(၁) အသက္အရြယ္ အရည္အခ်င္း
(၂)ပညာအရည္အခ်င္း
(၃) ကိုယ္ပို္င္ပစၥည္းရွိေသာ အရည္အခ်င္း
(၄) ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ အရည္အခ်င္း
(၅) လိင္အရည္အခ်င္း

(၁) လူလားေျမာက္မွသာလွ်င္ မဲဆႏၵေပးရာ၌ မွန္ကန္စြာစဥ္းစားေ၀ဖန္ေပးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ ႏိုင္ငံတိုင္းအသက္အရြယ္အခ်င္းက ကန္႔သတ္ျခင္းျပဳၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ တစ္တိုင္းျပည္ႏွင့္ တစ္၏တိုင္းျပည္၊ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ အသက္အရည္အခ်င္းကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား မတူညီၾကေပ။ ရုရွားတြင္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္၊ ဂ်ာမနီတြင္ ၂၀ႏွစ္၊ အဂၤလိ္ပ္ အေမရိကန္တြင္ ၂၁ႏွစ္၊ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံတြင္ ၂၃ႏွစ္ သတ္မွတ္ျပီး ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံတြင္မူ ၂၅ ႏွစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။

မဲေပးျခင္းမွာ အေရြးခံၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္ကိ မဲေပးျခင္း မဟုတ္ေပ။ မဲဆႏၵရွင္တို႔သည္ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံေရး၀ါဒကို လက္ကိုင္ျပဳသည့္ႏိုင္ငံေရးပါတီကို မဲေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မဲဆႏၵရွင္တစ္ဦးသည္ ႏိုင္ငံရးပါတီတို႔၏ ၀ါဒလမ္းစဥ္ကို နားလည္ထားရန္လိုအပ္သည္။ ဤသို႔ပါတီလမ္းစဥ္မ်ားကို နားလည္ရန္မွာ အသက္အရည္အခ်င္းတစ္ခုႏွင့္ မလံုေလာက္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ တခ်ိဳ ႔ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပညာအရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည။

(၂) ပညာတတ္တစ္ေယာက္သာလွ်င္ ၄င္း၏မဲျပားတစ္ျပားကို မွန္ကန္စြာအသံုးခ်ႏိုင္မည္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ ပညာတတ္မ်ားသာကိုသ မဲဆႏၵေပးခြင့္ျပဳေသာႏိုင္ငံမ်ား ေရွးအခါက ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ပညာတတ္ဆိုရာ၌ "အ" သံုးလံုး တတ္ေျမာက္ျခင္းေလာ၊ အသိပညာ ထက္ျမက္ျခင္းေလာ စသျဖင့္၀ါဒကြဲျပီး မဲဆႏၵေပးခြင့္ရရွိရန္ လိုအပ္သည္ ပညာအရည္အခ်င္းကို တိက်စြာသတ္မွတ္ရန္ အခက္အခဲေတြ႔ရေပသည္။ ယခုေခတ္အခါ၌ ပညာအရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ေသာစနစ္ အသံုးျပဳျခင္းမရွိေတာ့ေခ်။

မဲဆႏၵေပးျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးရာႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာေၾကာင့္ ဘီေအ၊ အိုင္ေအ ေအာင္ျမင္ရန္မလိုေပ။ ႏိုင္ငံေရးပညာတတ္သိ နားလည္ရန္သာလိုေပသည္။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးအေနျဖင့္ မိမိရသင့္ရထိုက္၊ ခံစားသင့္ခံစားထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကိုသာမက မိမိထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာ၀န္ႏွင့္၀တၱရားမ်ားကိုလည္း သေဘာေပါက္ သိရွိနားလည္ထားရေပမည္။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးသည္ အခြင့္အေရးမ်ားကိုသာ ရယူခံစားလိုျပီး တာ၀န္ကို မထမ္းေဆငာ္လိုလွ်င္ ႏိုင္ငံသားပီသေတာ့မည္ မဟုတ္ေခ်။

(၃) ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းရွိေသာ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ျခင္းကို အဂၤလန္တြင္အသံုးျပဳခဲ့ဘူးသည္။ တစ္ႏွစ္လွ်င္ သွ်ီလင္ ၄၀ (၂၆ က်ပ္ခန္႔) ေကာက္ခံရရွိေသာ ဘိုးဘြားပိုင္ ေျမရွိေသာသူမ်ားသာလွ်င္ မဲဆႏၵေပးခြင့္ရရွိၾကသည္။ ေျမပိုင္မရွိလွ်င္ မဲေပးခြင့္မရသျဖင့္ ဥစၥာေၾကးေငြ ေပါၾကြယ္၀ေသာ ကုန္သည္မ်ား စက္႐ံုပိုင္ရွင္မ်ားႏွင့္ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာ စေသာ အတတ္ပညာရွင္မ်ားပင္ မဲေပးခြင့္မရၾကေပ။

ယင္းသို႔ပစၥည္းရွိေသာ အရည္အခ်င္းကန္႔သတ္ျခင္းအေၾကာင္းမ်ားကို စမ္းစစ္ၾကည့္ပါက အေၾကာင္းသံုးရပ္ကို ေတြ႔ရွိရေပမည္။ ၄င္းတို႔မွာ ...

(၁) ပစၥည္းရွိသူသည္ မိမိ၏စည္းစိမ္တည္ျမဲေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေအးခ်မ္းေရးကို လိုလားသည္။ ထု႔ေၾကာင့္ မဲဆႏၵေရးရာတြင္ တာ၀န္သိသိ စဥ္းစားေ၀ဖန္ ေပးတတ္သူမ်ားဟု ယူဆျခင္း။

(၂) ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းရွိမွ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ျပီး၊ ပညာတတ္မွသာလွ်င္ မိမိတို႔မဲျပားတစ္ျပားကို မွန္ကန္စြာ အသံုးခ် ႏိုင္မည္ဟု ယူဆျခင္း။

(၃) ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္း မရွိေသာလူတန္းစားမ်ားကို မဲဆႏၵေပးခြင့္ျပဳပါက ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းထားရွိေသာ စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ကာ ပစၥည္းရွင္လူတန္းစားကို ရန္မူလာမည္ဟုယူဆျခင္း စသာအေၾကာ္ငးမ်ားေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ မစၥည္းမရွိသူမ်ားကို မဲဆႏၵေပးခြင့္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။

အထက္ပါအေၾကာင္းျပခ်က္တုိ႔သည္ ယခုခတ္အေနျဖင့္ ခုိင္လံုေသာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား မဟုတ္ေပ။ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္မ်ား ၾကီးစိုးေသာေခတ္တြင္ ၄င္းတို႔လူတန္းစားအက်ိဳးအတြက္ စီမံေဆာင္ရြက္ထားခ်က္မ်းသာ ျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္တြင္ ဆင္းရဲသာမ်ားလည္း ပစၥည္းရွိသူမ်ားကဲ့သို႔ ပညာသင္ကားခြင့္ရၾကျပီး ပညာတတ္ၾကသည္။ ကမာၻ႔ဆင္းရဲသားလူထုသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္ၾကသည္။ တိုင္းျပည္၏ တာ၀န္ကိုလည္း ခ်မ္းသာေသာလူမ်ားထက္ပင္ သိရွိၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခါတြင္ ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းအရည္အခ်င္းကို အသံုးမျပဳေတာ့ေခ်။

(၄) ေရွးေခတ္ တခ်ိဳ ႔ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဘာသာအရည္အခ်င္းကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အာဏာလက္ကိုင္ထားရွိသူတို႔ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာ ဘာသာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူတို႔သာ မဲဆႏၵၵေပးခြင့္ရၾကျပီး အျခားဘာသာမ်ားကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူတို႔ မဲဆႏၵေပးခြင့္ မရၾကေပ။ ယခုေခတ္တြင္ ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးျဖင့္ ခြဲျခားထားေသာေၾကာင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ ၄င္းဘာသာေရး အရည္အခ်င္း အသံုးမျပဳၾကေတာ့ေခ်။

(၅) လိင္အရည္အခ်င္းကို ၂၀-ရာစုႏွစ္ အစေလာက္အထိ ႏိုင္ငံတိုင္းအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပထမ ကမာၻစစ္ျပီးေသာအခါ မိန္းမမ်ားႏိုးၾကားလာျပီး ေယာက်ာ္းမ်ားႏွင့္ တန္းတူ မဲေပးခြင့္ရရွိရန္ ေတာင္းဆိုလာၾကသည္။

0 comments:

Post a Comment

comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။

 
ယခုသင္ဖြင့္ၾကည့္ေနေသာ ဘေလာ့ဂ္အား Mozilla Firefox ျဖင့္ဖြင့္ၾကည့္ပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။