Italian Republic

၁၀၉။အီတလီ(Italy)
Italian Republic

ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

ဘုရင္ ဗစ္တာ ဧမာေႏြလ(ဒုတိယ) (King Victar Emmanuel II) သည္ ၁၈၆၁ တြင္ ေဒသတြင္ ကြ်န္းဆြယ္ျပည္နယ္မ်ားျဖစ္ေသာ ဆာဒီးနီးယား ႏွင့္ ဆစ္စလီ တို႔ကို စုစည္း၍ အီတလီ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္မ်ား အေစားပိုင္းကာလတင္ ဘန္နီတိုမိုဆိုလီနီ (Banito Mussolini) ဖက္ဆစ္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာကာလမ်ားသည္ ပါလီမန္ အစိုးရ စနစ္ေပၚေပါက္လာရန္ နီးစပ္လ်က္ရွိျပီျဖစ္၏ ၎၏ မဟာမိတ္ နာဇီဂ်ာမဏီ ႏွင့္ အတူ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးတြင္ ရႈံးနိမ့္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ တြင္ ဘုရင္စနစ္ကို ဒီမိုကေရစီ သမၼတ စနစ္ျဖင့္အစားထိုးခဲ့ျပီး စီးပြားေရးျပန္လည္ဦးေမာ့လာခဲ့သည္။ အီတလီ ႏိုင္ငံသည္ ေနတိုးႏွင့္ ဥေရာပဘံုေစ်းအဖြဲ႔မ်ားတြင္အဖြဲ႔၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၉ တြင္ ဥေရာပ စီးပြားေရးႏွင့္ ေငြေၾကးစနစ္ ကိုလက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ျပီး ဥေရာပ၏စီးပြားေရးႏုိင္ငံေရး ညီညႊတ္မႈ ေဆာင္ရြက္ေရးတြင္ ေရွ႕တန္းမွပါ၀င္လ်က္ရွိ၏။ အီတလီ ေျမာက္ပိုင္း၏ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားႏွင့္အတူ ေတာင္ပိုင္းတြင္ တရားမ၀င္ လူေမွာင္ခို၀င္ေရာက္မႈမ်ား ။ ရာဇ၀တ္ဂိုဏ္းမ်ား။ လဘ္ေပးလဘ္ယူမႈမ်ား ။အလုပ္လက္မဲ့မ်ား ။ စီးပြားေရး ေႏွာင့္ေနွးျခင္း ။ ၀င္ေငြနိမ့္က်ျခင္း ။ နည္းပညာ အဆင့္အတန္း နိမ့္က်ျခင္း စသည့္ ျပႆနာမ်ား ရွိေနသည္။

ပထ၀ီအေနအထား
တည္ေနရာ
ဥေရာပေတာင္ပိုင္း ။ အလယ္ပိုင္း ေျမထဲပင္လယ္သို႔တိုးထြက္ေနေသာကြ်န္းဆြယ္တူနီးရွား အေရွ႕ေျမာက္ဘက္။

ေျမပံုအညႊန္း
ဥေရာပ

ဧရိယာ
ကုန္းေျမ - 294,020 sq km
ေရ - 7,210 sq km
စုစုေပါငး္ - 301,230 sq km

ထိစပ္နယ္ေျမ
ဩစေၾတးယား - 430 km
ျပင္သစ္ - 488 km
ဗာတီကန္ျမိဳ႕ေတာ္ - 3.2 km
ဆန္မာရီနို - 39 km
ဆလိုေဖးနီးယား - 199 km
ဆြပ္ဇလန္ - 740 km

ကမ္းရိုးတန္း
7,600 km

ရာသီဥတု
ေျမထဲပင္လယ္ရာသီဥတု ၊ ေျမာက္ပိုင္းဖ်ားစြန္းတြင္ ဥေရာပအလယ္ပိုင္း
ေတာင္ေပၚရာသီဥတု။ေတာင္ဘက္တြင္ ေျခာက္ေသြ႔ရာသီဥတု။

ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္
အမ်ားအာျဖင့္ ၾကမ္းတမ္း၍ ေတာင္ထူထပ္။ ေျမျပန္႔အနည္းငယ္ရွိ။ကမ္းရိုးတန္း ေျမနိမ့္ေဒသ။

မ်က္ႏွာျပင္အျမင့္ျခားနားခ်က္
အနိမ့္ဆံုးအပိုင္း ေျမထဲပင္လယ္ - 0 m
အျမင့္ဆံုးအပိုင္း ဘလန္႔ဒီခါေမယာ - 4,748 m

သဘာ၀အရင္းအျမစ္
ေက်ာက္မီးေသြး ။ မာက်ဴရီ ၊ သြပ္၊ စက်င္ေက်ာက္ ၊ တာရုိက္ ၊ ေက်ာက္ဂြမ္း၊
ေရျမႈပ္ေက်ာက္ ၊ဖလ်ဴအိုစပါး ၊ သဘာ၀ဓါတါေငြ႔ ၊ေရနံစိမ္း ၊ ငါး ၊စိုပ္ပိ်ဳးေျမ။

လူ႔အရင္းအျမစ္
လူဦးေရ 58,126,212 (2008)
လူဦးေရတုိးႏႈန္း - 0.047 % (2008)
ေမြးဖြားႏႈန္း 8.36 / 1000 ဦးေရ (2008)
ေသဆံုးႏႈန္း 10.61 / 1000 ဦးေရ (2008)
ပွ်မ္းမွ်အသက္ က်ား - 77.26 ႏွစ္
မ - 83.33 ႏွစ္
စုစုေပါင္း - 80.2 ႏွစ္ (2008)

လူမိ်ဳး
အီတလီ

တိုင္းရင္းသားလူမိ်ဳး
အီတလီ

ကိုးကြယ္မႈ
ရိုမန္ကက္သလစ္ - 90 %
အျခား - 10 %

ဘာသာစကား
အီတလီ (ရံုးသံုး) ၊ ဂ်ာမန္ ၊ ျပင္သစ္ ၊ ဆလိုဗင္။

ျမိဳ႕ေတာ္
ေရာမ (Rome)

Posted in: ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား