July 25, 2009

Basic Political Science Part (19)

အခန္း(၁၉)
ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚႏွင့္ သေဘာသဘာ၀မ်ား အပိုင္း (၁၆)
ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္

ပုဂံကို သမုဒၵရာဇ္မင္းမွ ၁၀၇ - ၁၅၂ အတြင္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အဂၤလိပ္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ကို ၄၀၀ မွစတင္၍ ၁၆၀၃ ၌ စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင္စနစ္ကို စတင္ က်င့္သံုးခဲ့ပါ၏။ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို အေနာ္ရထာမွ ၁၀၄၄ - ၁၀၇၇ ၌ စုစည္းတည္ေထာင္ပါသည္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျမန္မာတို႕ ႏိုင္ငံထူေထာင္သည့္အခ်ိန္သည္ အဂၤလိပ္ထက္ေစာပါေသးသည္။ ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ားႏွင့္ အဂၤလန္မွ အထင္ကရ သမိုင္း၀င္ အေဆာက္အဦးတို႔မွာ တစ္ေခတ္တည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပုဂံကေတာင္ ပို၍ေစာလွ်င္ ေစာႏိုင္ပါေသးသည္။ စိန္႕ေပါလ္ ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ပုဂံအာနႏၵာဘုရားတို႕မွာ မေရွးမေႏွာင္းတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါသည္။

တတိယျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ကာလအတြင္း၌ ျမန္မာတို႕ ေလာကဓါတ္ပညာရပ္ပိုင္းတြင္ မ်ားစြာေခတ္ေနာက္ က်က်န္ခဲ့ေပၿပီ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ နယူတန္အေၾကာင္း ျမန္မာတို႕ သိသည္မွာ အလြန္ေနာက္က်ေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ထုတ္ အေတြးအျမင္စာေစာင္၌ စာေရးသူ ဆရာ ဘိုးလိႈင္၏ “စတီဖင္ေဟာ့ကင္းအက္ေဆးမ်ား” ဟူေသာေဆာင္းပါး ၌ အေၾကာင္းအရာတခုသည္ အထူးသတိျပဳစရာဆင္ျခင္စရာ၊ ျပန္လည္သံုးသပ္ဆန္းစစ္စရာ အျဖစ္ေလ့လာေတြ႕ရွိပါသည္။

၁။ ၁၈၂၄ တြင္ မိုက္ကယ္ဖါရာေဒးသည္ လွ်ပ္စစ္ပညာရွင္ႀကီးအျဖစ္ ထင္ေပၚေနခ်ိန္၌ ျမန္မာျပည္၌ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာပထမစစ္ျဖစ္ ပြါးလွ်က္ရွိၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံအား အဂၤလိပ္တိုက သိမ္းပိုက္လိုက္ခ်ိန္ျဖစ္၏။ ျမန္မာတို႕ လွ်ပ္စစ္အေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က မသိ ေသးေပ။ မၾကားဘူးေသးေခ်။

၂။ အက္ဒီဆင္က လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား၊ လွ်ပ္စစ္မီးသီးတီထြင္ၿပီး တယ္လီဖုန္းကို ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္း ေအာင္ စမ္းသပ္ေနခ်ိန္ ျမန္မာတို႕၏ သိပၸံပညာကို ဦးေဆာင္မည့္ ေယာမင္းႀကီး ဦးဘိုးလိႈင္မွ အရာက်ေန ခ်ိန္ျဖစ္ေနျပန္ပါသည္။ J. J. Thomson တို႕လူသိုက္ လွ်ပ္စစ္မီးေခ်ာင္းႏွင့္ စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ၿပီး အီလက္ထရြန္ကို ရွာေဖြေတြ႕႐ွိေသာအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတို႕ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႕ လံုးလံုးက်ေရာက္သြားၿပီျဖစ္သည္။

၃။ တဖန္ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္၀န္းက်င္၌ ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္တို႕၏ နယ္ခ်ဲ႕ကိုျပန္လည္တိုက္ခိုက္ေတာ္လွန္မႈမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းစျပဳေနခ်ိန္၌ ဂ်ာမဏီမွ မက္စ္ပလန္႕၏ ကြမ္တန္သီအိုရီေပၚေပါက္ေသာ ၂၀ ရာစုအစ ႏွစ္သစ္ ျမန္မာတို႕ ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ကာလေတြျဖစ္ ေနျပန္ပါ သည္။

၄။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ အိုင္စတိုင္း၏ အလင္းႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ သဘာ၀ကိုျပေသာ သီအိုရီႏွင့္ ရီေလတစ္ဗတီသီအိုရီ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုကာလအေတာအတြင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ “ ကမၻာႀကီး ျပားသည္ / လံုးသည္” စကားစစ္ထိုးပြဲက်င္းပခဲ့ၿပီး ျမန္မာဘုရင္ေခတ္မွ ျမန္မာ၀န္ႀကီးေဟာင္း၊ မင္းႀကီးေဟာင္းတို႕ နားေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း ဖတ္ခဲ့ရဘူးပါသည္။ ထိုပြဲ၌ ကမာၻ “ ျပားသည္” ဘက္ကို ဒိုင္က အႏိုင္ေပးလိုက္သည္ဟု ဆိုပါသည္။

၅။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အဂ္လိပ္မွက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္သည့္ အေၾကာင္းဖတ္ရေလတိုင္း အဂၤလိပ္က စစ္လက္နက္ပစၥည္း သာလြန္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာတို ့က ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရေၾကာင္း ေရးထားတာဖတ္ခဲ့ရပါသည္။

ျမန္မာတို႕သည္ သတၱိ ဗ်တၱိအရာ၌လည္း ေခသူမဟုတ္ပါ၊ စစ္ပညာအရာမွာလည္း မညံပါ။ သို႕ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႕စစ္ လက္နက္သည္ ေနာက္က်က်န္ခဲ့ပါသနည္း။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သမိုင္း၌ ခိုင္မာေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ အေထာက္အထား မေတြ႕ရေသးပါ။

ေဖၚျပပါအခ်က္အလက္မ်ားသည္ တေခတ္တခါက ျမန္မာတို႕၏ အေျခအေနမ်ားကို ထင္ဟက္ေဖၚၫႊန္းလွ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤႏိုင္ငံေရး သိပၸံေလ့လာေရးစာတမ္းသည္ ျမန္မာတို႕၏ ေခတ္အဆက္ဆက္အေျခအေနမ်ားတို႕၏ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို ျပန္လည္ေလ့လာဆန္းစစ္ သုေတသနျပဳျခင္းမွာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနမ်ားသည္ မည္သည့္အက်ိဳးဆက္မွ ဆင္းသက္ခဲ့သနည္း၊ မည္သည့္အတိုင္းအတာထိ သက္ေရာက္ခဲ့သနည္း ဆိုသည့္ကို ေလ့လာ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေလ့လာသူ စာဖက္ပရိသက္အေပါင္းသည္ ဤစာမ်က္ႏွာမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္၌ရွိေသာ အေၾကာင္းရင္း မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု စဥ္းစားႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါ၏။

ဤေလ့လာေရးစာတမ္း၌ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ား၏ စံတန္ဖိုးမ်ားအား ေဖၚျပခဲ့ပါၿပီ။ ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ သင့္ေတာ္ရာ ရႈေထာင့္မ်ားမွ ျပန္လည္သံုးသပ္၍ လိုအပ္သည္ကိုယူ၊ မလိုအပ္သည္မ်ားကို ဖယ္႐ွားကာ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ စံတန္ဖိုးမ်ားအား ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း၍ အနာဂတ္တိုင္းျပည္ႀကီးကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းရင္း ပထမပိုင္း ေလ့လာမႈမ်ားအား ဤေနရာ၌ အဆံုးသပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။

0 comments:

Post a Comment

comment ေလးဖတ္ပါရေစ။
စိတ္ရွည္ သည္းခံေပးပါ။

 
ယခုသင္ဖြင့္ၾကည့္ေနေသာ ဘေလာ့ဂ္အား Mozilla Firefox ျဖင့္ဖြင့္ၾကည့္ပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။